... ... ... оқушыларының мамандық таңдауда дұрыс бағыт алу мәселесі мектептің психологиялық
... ... ... аясында жүргізілетін аса жауапты да маңызды жұмыстарының бірі болып
... ... ... Бала үшін болашақ мамандықты таңдау өмірлік
... ... ... дұрыс таңдаумен бірдей. Өкінішке орай, біз, балалардың таңдауының
... ... ... емес, біреудің сөзіне ере отырып, немесе ата-анасының ықпалымен «қай
... ... ... оқуға түсу оңай» деген көзқарастармен болып жатқанын байқаймыз. Ақпараттың
... ... ... де, өзін-өзі танудың әліппесі де, оларды қалай пайдалану керектігін
... ... ... түкке жарамсыз болып қалатын жағдайлар жиі кездеседі. Басқаша айтқанда,
... ... ... күні жасөспірімдердің өзін-өзі тану арқылы мамандық таңдауда дұрыс бағыт
... ... ... және оған бейімделу мәселесі туындауда. Яғни, мамандық таңдауда оқушыға
... ... ... ақыл ойымен, дұрыс шешім қабылдау үшін психолог маманның көмегі
... ... ... Осы мақсатты іске асыру барысында төмендегі бағдарламаны 4 негізге
... ... ... құрап отырмыз:
• Мамандықты ақыл таразысына сала отырып таңдау үшін
... ... ... жолына дұрыс бағыт керек. Ал өмір жолын таңдау жеке
... ... ... ерекшеліктеріне, яғни өзін-өзі терең тану арқылы ғана іске асады.
Мамандықтың
... ... ... өміріне немесе оның өмір сүру стиліне әсер етуі туралы
... ... ... әңгімелесе отырып «Біз қалай өмір сүргіміз келеді?» деген сұраққа
... ... ... беруіміз керек. Бұл сұраққа жауап табу үшін жасөспірімге өзінің
... ... ... білу, өзін-өзі танып түсіну, өз тілегінің бұл өмірдегі талаптарға
... ... ... келмеуін анықтау үшін «өзін тану» бағытында ұзақ жолды жүріп
... ... ... шарт. Тек сонан кейін барып «сол» өмірді құру
... ... ... қандай мамандықты таңдау керектігін шешеміз. Сонда ғана мамандықты
... ... ... нақтылы, әсерлі бола алады.
Осы бағыттағы жұмыстарды іске асыру үшін
... ... ... тану тақырыбын мамандық туралы тақырыппен байланыстырамыз.
• Бейімделу негізінде өзін
... ... ... адам ретінде түсіну.
«Қажет, істей аламын, керек» деген мамандық таңдау
... ... ... ішінен «қажеттілікті» жоғары қоямыз. «Ия, мен саясатшы бола алмаймын.
... ... ... менің өзіме деген сенімділігім аз, бірақ қажет болса мен
... ... ... осы қасиетті дамыта аламын»,-деген мысалдан біз қажеттіліктің жеке тұлға
... ... ... қалайтынын байқаймыз. Ендеше, жеке тұлға аймағындағы жұмысқа сүйене отырып,
... ... ... арқылы тұлғаның мінезін, икемділігін т.с.с жеке басының ерекшеліктерін дамытуына
... ... ... ету арқылы бейімделудің әсерін арттырамыз.
Осы бағыттағы жұмысты іске
... ... ... үшін жеке тұлға, адамгершілік құндылықтар аумағында жұмыстар
... ... ... шарт.
• Мамандық туралы ақпараттарды терең және бейімдей оқыту тәсілдерін пайдалану
... ... ... екі ойлы болып, қобалжуын басады. Оқушыға әр мамандықтың ішкі
... ... ... үңіліп, оның салаларын талдап, әр қырынан қарап көрсету арқылы
... ... ... «сыртқы әдемі қабынан» көлеңкелі жақтарын да айыра алатындай жағдай
... ... ... керек.
Осы бағыттағы жұмысты іске асыру үшін жоспарда
... ... ... тапсырмаларға, талдауларға, схема, модельдерге мамандық салаларын талдауда ойын
... ... ... жаттығуларын қосу қажет.
• Таңдауды белсенді жүзеге асыру. Мамандық таңдаудың,
... ... ... жолын таңдаудың, арман мен қиялдан өзгешелігі сол, оны іс
... ... ... жүзеге асыру қажет.
Жасөспірім «мен кіммін, қандаймын, мен не істей
... ... ... не істей алмаймын, мен үшін өмірде не маңызды?» деген
... ... ... «тұлғаның» деңгейінен қарай отыра оның «идеалдан» және «қажеттіліктен»
... ... ... түсініп, өз таңдауын жасауы керек. «Өз өміріңді алдыңа мақсат
... ... ... құр, немесе өмір ағысымен жүзе бер». Таңдау жасалып, мақсат
... ... ... кейін оған жету жоспарлары жасалып, іске асыруға белсене кірісу
... ... ... бағытта біліктілікті белсенді жүзеге арттыру үшін жеке тұлғаны дамыту
... ... ... бойынша «Алға мақсат қойып, соған ұмтылуды жоспарлау» сияқты
... ... ... пайдаланамыз. Белсенділікті арттырудың тағы бір әдісі мамандық таңдау
... ... ... «күнделікті» жүргізу болып табылады.
І ҚАЗІРГІ ЖАСТАР ПСИХОЛОГИЯСЫ
1.1 Мамандық таңдау
... ... ... және оған әсер ететін факторлар
Әлемде мыңдаған кәсіп түрлері бар:
... ... ... маңызды, қызықты. Мамандық таңдау – кез келген адамның өміріндегі
... ... ... сәт. Бұл сәт әсіресе мектеп бітіретін жас буын үшін
... ... ... себебі мамандық таңдай отырып, олар өз болашағына жол салады.
... ... ... мамандық өзінше ерекше, алайда оны дұрыс таңдай білу маңызды.
Түрлі
... ... ... мен заманауи қоғамдағы адамның кәсіби қызметі туралы түсінік қалыптастыру,
... ... ... мамандық таңдаумен байланысты өз қызығушылықтарын, қабілеттерін тануына ықпал ету
... ... ... 2011 жылғы 20 сәуірде Шығыс Қазақстан облыстық балалар ауылында
... ... ... Балалардың құқықтарын қорғау департаменті, ШҚО Білім басқармасы, облыстың кәсіптік,
... ... ... оқу орындары, БАҚ өкілдерінің, «Феникс» дамыту және бейімдеу орталығы
... ... ... қатысуымен «Менің мамандығым – менің болашағым» тақырыбында дөңгелек үстел
... ... ... өтті.
Облыстық білім басқармасының маманы Д.Ж. Тоқсанбаев облыстағы оқу орындары,
... ... ... алу кезінде төленетін шәкіртақы түрлері мен көлемдері, мемлекет тарапынан
... ... ... білім гранттары туралы мәлімет берді.
Балалар ауылындағы осы оқу жылының
... ... ... түлегіне облыстың оқу орындарында беретін мамандықтар туралы толығырақ ақпарат
... ... ... мүмкіндік жасалынды. Оқу орындарының өкілдері әр мамандықтың ерекшеліктері, білім
... ... ... мен бос уақытын өткізу үшін студенттерге жасалынған жағдайлар жайлы
... ... ... Балаларды алаңдататын – оқу орнын аяқтағаннан соң жұмысқа орналасу
... ... ... бұл сауалға облыстық білім басқармасының маманы жауап берді. Ол
... ... ... уақытта жүзеге асырылып жатқан жұмыспен қамту, бизнестің жол картасы
... ... ... 2020 бағдарламалары жайлы мәлімет берді.
ШҚО Балалардың құқықтарын қорғау департаментінің
... ... ... маманы А.Ә. Буханова балалардың кәсіптік, техникалық және жоғарғы оқу
... ... ... білім алуы кезінде «Бөбек» Қорының қайырымдылық материалдық көмегін, асыраушысын
... ... ... байланысты жәрдемақыларын алатынын түсіндірді.
Қатысушылар арасында бұрынғы түлектер де болды,
... ... ... мамандық таңдаудағы өз тәжірибелерімен бөлісті. Надежда, С. Аманжолов атындағы
... ... ... Қазақстан мемлекеттік университетінің 3 курс студенті, бала кезінен өлең
... ... ... мен әңгіме жазуды ұнататын. Мамандығын тәрбиешілер мен ұстаздарымен кеңесе
... ... ... таңдаған, қазір Надя тілші мамандығы бойынша білім алуда және
... ... ... таңдауын сәтті деп ойлайды. Былтырғы жылы елімізде 165 мыңға
... ... ... жеткіншек білім ошағын тамамдап, үлкен өмірге қанат қақты. Олардың
... ... ... мыңнан астамы ұлттық бірыңғай тестілеуден жоғары ұпай жинап, «Алтын
... ... ... лайық екендіктерін дәлелдеп шықты. Сонымен қатар 11 жыл бойы
... ... ... құдық қазғандай» жинаған білімдерін сындарлы сағатта дәлелдей алмай, опық
... ... ... бітірушілер де аз емес. Десек те, мектеп бітірген әр
... ... ... алдында тағы бір маңызды қадам күтіп тұр. Ол –
... ... ... таңдау. Қазіргі уақытта қаладағы қай ЖОО-ның маңайына көз сүзсең
... ... ... ығы-жығы халықты көресің. Дені – жастар. Нақтырақ айтсақ, тесттің
... ... ... өтіп, болашағына бағдар болатын мамандық таңдауға келген жеткіншектер. Ал
... ... ... бірі – қалаған мамандығына құжатын тапсырып қойғанымен, түсер-түспесін білмей
... ... ... болса, енді бірі – әлі күнге дейін қандай мамандық
... ... ... білмей шарқ ұрып жүр. Себебі бірі – ҰБТ-дан жинаған
... ... ... қарап, бірі – бөлінген грант санына қарап тосылады. Ал
... ... ... қаржысы барлар оған бас ауыртып жатпайды. Бірақ ешкім «бүгінгі
... ... ... қай мамандыққа сұраныс жоғары», «қазаққа қажет қарекет қайсысы» деген
... ... ... ойланбайды. Шындыққа көз жүгіртсек, қай ата-ана болсын «әйтеуір оқып,
... ... ... дипломын алса болды, ары қарай көре жатармыз» деп баласының
... ... ... көз сүзбейді.
Алға тарт деп жас жүрек бұлқынады,
Балалықпен қоштасар
... ... ... туады.
Он жылдықтан шыққандар оқу іздеп,
Юрфакқа түсуге ұмтылады.
Не демекпіз шөліркеп
... ... ... жатса,
Не болмақшы теңіз, құм араласса?
Жұмыс іздеп, уақытша келгендермен,
Кешіп жатыр
... ... ... күнін балабақша.
Бала бағу. Оны ешкім жаратпады,
Заң маманы болуды қалап
... ... ... құштар ма, мына ұрпақ,
Армандап жүр кімдерді жауаптауды?
... ... ... Жастар арасында әзіл-шыны аралас осы
... ... ... белең алса да, әзіл артында зіл жатқанын анық аңғаруға
... ... ... Себебі бүгінгі жастардың дені заңгер, экономист, қала берді, кеденші
... ... ... армандайды. Сондықтан да қазір жоғары оқу орындарын бітіргендердің көбі,
... ... ... 4-тен 3 бөлігі аталмыш мамандық иегерлері екен. Себебі жастар
... ... ... болсам, ақшаны күреп табам», «экономист болсам, ен байлықты белшеден
... ... ... жүрем» деп ойлайды. Тіпті қыруар қаржы төлеп, баласын осы
... ... ... оқытатындар да жетіп жатыр. Рас, ол мамандық иелерінің табысы
... ... ... қарағанда қомақты болар, бірақ бәрінің жұмыс тауып, айы оңынан
... ... ... екіталай. Аяғында бірі – базар жағалап, баласын асыраса, бірі
... ... ... тіпті құрылысшы, күзетші болып, күнін күйттейді.
... ... ... Сарапшы мамандардың пікірінше бүгінгі күнде маркетолог, web-дизайнер,
... ... ... ақпараттық технолог, өнеркәсіп саласы мамандары жетіспейді. Ал астрофизик, астроном
... ... ... ғарыш саласы мамандары мен механик, картогроф, геодезист мамандығына еліміз
... ... ... зәру. Бұл мамандықты таңдаушылар қатары жоқтың қасы болса, қажеттілік
... ... ... артып келеді. Күннен-күнге заманауи технологиялардың сан түрі шығарылып жатыр.
... ... ... кезінде арман болған «айшылық алыс жерлерден жылдам хабар алу
... ... ... таңсық емес. Адамзат жеті қат көкті де, жерді де
... ... ... Ғаламат ғарышқа да табан тіреді. Яғни төрткүл әлем техникаға
... ... ... заман болды. Осыған орай еліміз де ел экономикасының басты
... ... ... болып отырған мұнай-газ және энергетикалық салаға баса назар аударып
... ... ... Бірақ бір «әттеген-айы» бұл мамандыққа деген сұраныстың артуы жоғары
... ... ... оған жастардың қызығушылығы төмен. Әдебиет пен тарих сынды гуманитарлық
... ... ... алдына жан салмайтын оқушылардың көпшілігі физика мен химияға кел¬генде
... ... ... тосылып қалады. Оған ұлттық бірыңғай тест барысындағы көрсеткіштер куә
... ... ... алады. Жапония, Корея, Қытай сынды Азия елдерінде сол техниканың
... ... ... түрлері жасалады. «Менделеев кестесіндегі элементтердің бәрі біздің жерімізде бар»
... ... ... кеуде кере мақтанғанымызбен, оларды игеруге келгенде өзгелермен иық тірестіре
... ... ... Ал жоғарыда аталған елдерде, байқап қарасақ, қазба байлық та
... ... ... ғана. Бірақ олар тыңнан түрен салып, әлем елдерінің алдыңғы
... ... ... шықты.
Елбасының
... ... ... орталықтар мен зерттеу институттарын қалай болғанда да да¬мы¬ту керектігін
... ... ... белгілі. Ал бұл саланы да¬мытсақ, химиялық биология, биотехнология сынды
... ... ... да дамуына мүмкіндік туады. Еліміздің облыстарындағы комбинаттар мен зауыттар
... ... ... техникалық мамандыққа зәру екен. Сонымен қатар аймақтар бойынша білім,
... ... ... сақтау, әлеуметтік қамтамасыз ету, ауыл шаруашылығы салаларына қажетті мамандар
... ... ... 2010 жылы Ақмола облысына – 600-ге жуық, Ақтөбе облысына
... ... ... 360, Алматы облысына – 865, Атырау облысына – 123,
... ... ... Қазақстан облысына – 423, Жамбыл облысына – 387, Батыс
... ... ... облысына – 600-ден аса, Қарағанды облысына – 558, Қостанай
... ... ... – 811, Қызылорда облысына – 1000-нан аса, ал Маңғыстауға
... ... ... 575, Павлодарға – 387, Солтүстік Қазақстан облысына – 622,
... ... ... Қазақстан облысына 500-ге жуықты құрапты. Бұл қажеттілік бүгінгі таңда
... ... ... ауылға» жобасы бойынша қамтамасыз етіліп жатыр.
... ... ... Мамандар «біздің ұлттың бойынан техникалық мамандықтарды
... ... ... құлықсыздық, қайта гуманитарлық салаға беймділік себебі – ұлттың технограттық
... ... ... әлсіздігінен» деген тұжырымға келіп отыр. Сол себепті де жылдан-жылға
... ... ... ауылшаруашылық мамандарын даярлауға мемлекет тарапынан бөлінген грант саны артып
... ... ... Мәселен, өткен жылы талапкерлерге барлық сала бойынша бөлінген 35
... ... ... гранттың 11мыңы еңбек нарығында сұранысқа ие аталмыш техникалық мамандықтарға
... ... ... екен. Биыл да бөлінген жалпы грант санының 11 мыңнан
... ... ... аталмыш мамандық салаларына бөлініп отыр.
... ... ... Өткен жылы Алматы облысының бірқатар аудандарын аралау
... ... ... аудан басшылары өздеріне «Жол картасы», «Жастар тәжірибесі» бойын¬ша келіп
... ... ... жас мамандардың дені экономист, заңгер мамандығы бойынша білім алғандар
... ... ... бұлай бола берсе, болашақта ауылды басқарар мамандардың түгесілетінін айтып,
... ... ... отыр. Мамандар болса, «ауыл шаруашылығына қажетті мал дәрігерлері, агрономдар,
... ... ... қорғау мамандары, инженер-механиктер, инженер-электриктер, жерге орналастырушылар, зоотехниктер жетіспейді» деп
... ... ... қағуда. Сонымен қатар елімізде балық шаруашылығы мамандарына, атап айтқанда,
... ... ... балық өсіруші-технологтар, балық шаруашылығы инженерлері және балық қорғау инспекторларына
... ... ... мұқтаждық салдарынан осы сала мамандарын ТМД елдерінен шақыруға мәжбүр
... ... ... отырғанымыз да жасырын емес. Ресми деректерге сүйенсек, еліміздегі 663
... ... ... шаруашылықта тек бір-бірден ғана жоғары білімді мамандар жұмыс істейтін
... ... ... олардың тек оннан бірінің ғана осы сала бойынша дипломы
... ... ... екен. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан халқына арнаған жыл сайынғы
... ... ... ауыл шаруашылығына ерекше мән береді. Атап айтсақ, 2009 жылы
... ... ... арнаған Жолдауында: «…Біз тауарлы-сүт фермаларын, құс фабрикаларын, мал бордақылау
... ... ... ұйымдастыру мен дамыту, тамшылап суаруды қолдану арқылы жеміс-көкөніс дақылдары
... ... ... ұйымдастыру, ауыл шаруашылығы техникаларын жинау жөніндегі өндірістерді құру, ет
... ... ... өндірісін дамыту, биязы жүнді қайта өңдеу, қазақстандық астық экспортының
... ... ... және оны терең қайта өңдеу секілді экспортқа бағдарланған өндірістерді
... ... ... жөніндегі инвестициялық жобаларды қаржыландыруды жалғастыруға шешім қабылдадық», – десе,
... ... ... Жолдауында: «2016 жылдың өзінде ет экспорты 60 мың тоннаға
... ... ... мұның құны төрт миллион тонна бидай экспортына тең. Бұл
... ... ... жерлерде 20 мыңнан астам жұмыс орындарын ашуға мүмкіндік береді,
... ... ... мыңнан астам ауыл тұрғындарының кіріскөзіне айналады. Мұның өзі малдың
... ... ... түрінің асыл түліктері мен тұқымдарының бас санын көбейтуге мүмкіндік
... ... ... Бұлардың барлығы сабақтас салаларда – ауылшаруашылық саласына машина жасауда,
... ... ... және тамақ өнеркәсібінде, жемшөп өндірісінде, техника жөндеуде өндірісті ұлғайтуға
... ... ... салады», – деп атап көрсеткен болатын. Әрине, бұл міндеттерді
... ... ... үшін кәсіби мамандар қат. Ал өмір бойы қолын жылы
... ... ... малып отырған қала баласының ертең ауылға барып, кетпен, күрек
... ... ... анық. Тіпті ауылдан шыққан жастардың өзі де қалада қалуды
... ... ... тұтады. Сондықтан мектеп бітірген түлектің кез келгені ауыл шаруашылығы
... ... ... даярлайтын оқу орнының есігін қаға қоймайды. Мәселен, өткен жылғы
... ... ... нәтижесі бойынша ауылшаруашылық, техникалық және ветеринарлық мамандықтарға түсу үшін
... ... ... балдан 70-тен асыра жинаған талапкерлер мемлекеттік білім беру грантын
... ... ... алса, экономикалық, заң мамандықтары бойынша білім грантына 98 ұпай
... ... ... одан жоғары жинаған талапкерлер мен «Алтын белгі» иегерлері ғана
... ... ... бола алды. Осыдан-ақ «тесттен тауы шағылып аз балл жинаған
... ... ... ғана аталмыш мамандықтың ауылына бара ма» деген ойға қаласың.
Ж.Аймауытов:
... ... ... жаманы жоқ, бірақ мұның кез келгеніне икемділік қажет, бұл
... ... ... жай күнелту, тамақ асыраудың ғана жолы емес, үлкен өнерді,
... ... ... шеберлікті қажет ететін нәрсе», – дейді. Рас, жас жеткіншек
... ... ... өз жүрек қалауымен ғана таңдаған мамандықтың шебері бола алады,
... ... ... мамандық таңдау – жай ғана оқып, диплом ала салу
... ... ... өмірлік жолыңды айқындау. Бірақ кейбір ата-ана, туған-туыс оған мән
... ... ... жеткіншектің көңілі қаламаған мамандыққа еріксіз апарады. Оның нәтижесі қандай?
... ... ... бірі – оқудан шықса, бірі – қаламаған мамандығы бойынша
... ... ... жұмыс істеп жүреді. Осы арада біз бірқатар оқу орындарында
... ... ... тапсырып жүрген талапкерлер мен оқуын бітіріп, бірақ жұмыссыз жүрген
... ... ... тілдескен едік.
Айдана АХМЕТОВА: (Алматы облысынан келген) «Мен жастайымнан спортқа
... ... ... едім. Бірақ ата-анам «қыз балаға спортшы болу қол емес,
... ... ... да экономист бол» деп менің таңдауыма түбегейлі қарсы болғандықтан,
... ... ... ата-анам айтқан мамандыққа тапсырып қойдым. Өз қалауым болмаса да,
... ... ... да…»
Маржан ОРЫНБАЙҚЫЗЫ: (Алматы облысынан келген) «Менің таңдау пәнім –
... ... ... Негізі экономист болсам деп армандаған едім. Бірақ Алматы қаласындағы
... ... ... жоғары оқу орындарын аралап көріп, «бұл мамандыққа ҰБТ-дан жинаған
... ... ... жеткіліксіз бола ма» деп қауіптеніп отырмын. Сондықтан, шынымды айтсам,
... ... ... мамандықты таңдарымды да білмеймін».
Айбын: (Шығыс Қазақстан облысынан) «Ата-анам жалғыз
... ... ... болғандықтан маған «мұғалім болып, ауылға кел» дейді. Бірақ өзім
... ... ... Әлі ойланып жүрмін».
Динара: (сатушы) «Мен Алматыдағы әл-Фараби атындағы Қазақ
... ... ... университетінің экономика және бизнес факультетін үш жыл бұрын бітіргенмін.
... ... ... бойынша жұмыс таба алмадым. Қазір отбасылы болғандықтан, амалсыз, дүкенде
... ... ... болып істеп жатырмын».
Шалқар ӘЛИҚЫЗЫ: (сатушы) «Менің негізгі мамандығым –
... ... ... Бастапқы кезде жұмыс табылмағандықтан, «уақытша болса да, тиын-тебен таба
... ... ... деп сатушы болдым. Оқуымды бітіргеніме біраз жыл болды, қазір
... ... ... барғым да келмейді».
... ... ... жастар болашақ мамандық таңдауға салғырт. Әйтеуір оқып, қолына бір
... ... ... қатырма қағаз алып шығу ғана мақсат сияқты. Бұрнағы жылдары
... ... ... аудан әкімдерінің өздеріне қажетті мамандықтарға байланысты мақсатты жолдаулары болатын.
... ... ... қарай ЖОО өз түлектерін жолдама арқылы республиканың түкпір-түкпіріне қызметке
... ... ... Ал қазір барлық оқу орны дипломдарын қолдарына ұстата сала,
... ... ... айтысады. Ал қалғанын жас маман өзі шешеді. Қала берді,
... ... ... қалтасындағы соңғы тиынын біреуге беріп, ұл-қызын жұмысқа орналастырады. Сондықтан
... ... ... таңдау барысында талапкер де, ата-ана да «жеті рет өлшеп,
... ... ... рет кескені» абзал.
1.2 Мамандық таңдауды қарастырған отандық және шетелдік зерттеулер
Жас
... ... ... дүниетанымындағы өзгерістердің мәнін ой елегінен өткеріп,зерделеу теориялық міндеттер
... ... ... қалай зәру болса, өмірлік мақсат-мүддеден де солай маңызды. Қоғам
... ... ... жаңа арнаға түсуі, яки еліміздің егемендік алуы — тәуелсіздігіміз
... ... ... құндылықтарға жол ашты. Қоғамның күллі бағыт-бағдары, ізгі мұраттары, қажеттіліктері
... ... ... себеп-салдарлары түбегейлі өзгерді, мұның өзінің жастардың ой-санасына, өмірлік ұстанымдарына
... ... ... болмай қалған жоқ.
Алдыңғы толқын — ағалардың кейінгі толқын —
... ... ... яғни ересек, егде кісілердің өскелең ұрпаққа деген көзкдрасы қалай?
... ... ... кейінгі жас балалардан" деген Абай атамыз сияқгы олар да
... ... ... үрке карап жүрген жоқ па? Бүгіңде шу тарткан сол
... ... ... өзі күні кеше қандай еді? Ұлы суреткер Мұхтар Әуезов
... ... ... еткендей, бесігімізді түзедік. Бірақ балаларымыз қандай болмақ? Төрткіл дүниеден
... ... ... көргені де, естіп жатқаны да жетерлік. Барлығын алақанға салғандай
... ... ... көзімен көріп, соның тірі куәсі — бүгінгі ұрпақ қайда
... ... ... сұрақтардың қай-қайсысы да айрықша ден қоюды қажет етеді және
... ... ... түп-түгіл, ег-жей-тегжейі жауап беру, әрине, оңайға түспейді.
Біз ешкімді енжар
... ... ... қызықта таңғажайып уақытта өмір сүріп отырмыз; қоғам өмірінде, адам
... ... ... жастар дүниетанымында жүріп жатқан орасан зор өзгерістер оқымыстылар ортасында
... ... ... талас үшін таптырмайтын азыққа айналды. Дәл осы түста оқырман
... ... ... мынаған аудара кеткім келеді: XX ғасырдың алпысыншы жылдарындағы жастар
... ... ... адамзат баласы естіп-білмеген неше алуан оқиғалармен басталған XXI ғ.
... ... ... бүгінгі таңдағы жастар арасында, жер мен көктей демей~ақ қояйын,
... ... ... елең етерліктей айырмашылық еріксіз қайран қалдырады.
Олар, шынында да, қандай
... ... ... Өткен ғасырдың алпысыншы-жетпісінші жылдарындағы жастар "жарқын болашақ" — коммунизмді
... ... ... идеясына алаңсыз сеніп өсті, олардың санасында күллі тіршілігіне деген
... ... ... айқындайтын біртұтас кұндылықтың негізі мықтап орныққан-ды. Дәлірек айтқанда, ол
... ... ... жас ұрпақгың рухани әлемі еңбек үстінде қалыптасты. Ұжымдық өмір
... ... ... қатынастың өзіне тән көрінісі, әрі сапалық белгісі, әрі принципі
... ... ... тек біріккен қоғамдық пайдалы еңбек жағдайында жүзеге асты.
... ... ... Бір жағынан, жастардың алдыңғы
... ... ... отряды, анағұрлым белсенді және саналы бөлігі комсомол маңына топтастырылды;
... ... ... әлеуметтік тұрғыдан енжар, әлі ұйым ықпалына түсе қоймаған азын-шоғыр
... ... ... жеткіншектер ержетіп келе жатты. Е.М. Бабосов пен М.Х. Титма
... ... ... көрсет-кеніндей, қоғамдық белсенді топ өз қатарына тартатын жекелеген жеткіншекке
... ... ... талаптар қоятын: талапы тапсырмалар алып отырады (бір немесе бірнеше),
... ... ... жұмысты және қоғамдық істі бәрінен де маңызды деп санауға
... ... ... Ал әлгі енжар, сүлесок жастардың тұрақты қоғам-дық тапсырмасы болмайтын
... ... ... олар үшін қоғамдық-саяси өмірдің бары да, жоғы да бірдей
... ... ...
