... ... ... ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУ 1.1 ЖҰМЫСҚА БЕРІЛГЕН ... ... ... МӘЛІМЕТТЕР Тақырыбы: “Трансформатор” АҚ-ның ... ... ... механикалық цехын электр энергиясымен қамтамасызх ету: есептік зерттеу Зауыт қуаттары ... ... ... МВА, кернеулері 115/37/6,3кВ тең екі параллель жұмыс істейтін үш ... ... ... трансформаторлары бар шексіз қуатты энергожүйе подстанциясынан қорек алады. Трансформаторлар ... ... ... екі бөлек. Энергожүйенің подстанциясынан зауытқа дейінгі қашықтық – 6,5 ... ... ... Зауыт екі ауысыммен жұмыс істейді. Зауыт бойынша мәліметтер ... ... ... кестелерінде көрсетілген. 2. ЭЛЕКТР ЖҮКТЕМЕЛЕРІН ЕСЕПТЕУ 2.1 МЕХАНИКАЛЫҚ ЦЕХЫНЫҢ ... ... ... ЕСЕПТЕУ Өнеркәсіптік орындарды электрмен қамдауын жоспарлау кезінде электрлік жүктемелер ... ... ... берілулер болып табылады. Әрбір өлшеуіш электр құралының өзінің төл ... ... ... шектік мәндер көрсетіледі, ал электрлік жүктемелерді есептеу барысында осы ... ... ... ауытқымауды қамтамасыз ету қажет. Авариялы режимдерде трансформатордың аса жүктемелу ... ... ... стандартты қуаттар қадамы мұқият тексеруден өтіп үнемі қадағалауда болады. ... ... ... жүктемелердің мәні бойынша электрмен қамдау жүйесінің электр жабдықтарын таңдау ... ... ... тексеру жүргізеді, қорғаныс құрылғыларын және компенсациялау қондырғыларын таңдайды, электрэнергия ... ... ... қуат шығындарын анықтайды, кернеудің ауытқуы мен тербелістері есептеледі. Осы ... ... ... бойынша мамандар үнемі кейінгі шыққан техникалық құралдар мен жабдықтарды ... ... ... олардың құрылысы мен жұмыс ісдеу принципін зерттеп үнемі ... ... ... жұмыс жасау қажет. Дипломдық жұмыста есептеулер «жұктеменің реттелген ... ... ... әдісімен» жүргізілді /13/. Жүктемені есептеудің мысалы ретінде механикалық цехінің электр ... ... ... есептеуін жүргіземіз. Цех жоспрарында (5 парақ) қорек ... ... ... тарату шинопроводтары (ТШР), тарату шкафтары (ТШ), жарықтандыру щиттері (ЖЩ). 2.2 ... ... ... ЖҮКТЕМЕСІН ЕСЕПТЕУ 2.6 QНБК=2136,3 ТОРАПТАРДЫҢ РЕАКТИВТІ ЖҮКТЕМЕСІНЕ ... ... ... ПРОПОРЦИОНАЛ ТАРАТУ Бастапқы берілулер: 2.7 “ТРАНСФОРМАТОР” АҚ-НЫҢ ЖАҢАРТЫЛҒАН МЕХАНИКАЛЫҚ ... ... ... ЭЛЕКТР ЖҮКТЕМЕСІНІҢ ДӘЛ ЕСЕПТЕЛУІ 2.7.1 ЦТП-дағы қуат шығындарын анықтау ТМЗ-1000-6/0,4 ... ... ... трансформаторын таңдаймыз. Uв=6кВ, Uн=0,4кВ, Pхх=2,4 кВт, Pкз=11кВт, ... ... ... Uкз=5,5% 2.7.2 ЭЛЕКТРОҚОЗҒАЛТҚЫШТЫҢ ҚУАТЫН ТАҢДАУ. Қозғалтқыштың қуатын дұрыс таңдаудың ... ... ... мағынасы үлкен. Өйткені электр энергиясы тиімді пайдаланылады және ... ... ... өнімділікпен сенімділігі артады. Электроқозғалтқыш қуатының төмендеуі оның ... ... ... әкеліп соғып, оны ерте істен шығарып, электроқозғалтқыштың өнімділігін төмендетеді. Қалыпты ... ... ... жағдайда қозғалтқыш 15-20 жыл қызмет атқарса 25%-тік жүктемемен ... ... ... жұмыс істесе, жұмыс істеу мүмкіндігі бір жарым жылға ... ... ... ғана созылады, ал 50%-тік жүктемемен жұмыс істесе ... ... ... сағат қана жұмыс істейді. Қозғалтқыштың қуатын көбейту оның энергетикалық ... ... ... төмендетеді. Бұл жағдайда П.Ә.К. төмендейді, ал асинхронды қозғалтқыштардың ... ... ... y төмендейді. Қозғалтқыштың керекті қуатын есептеу техникалық –экономика талаптары ... ... ... бойынша орындалады. Олардың негізгілері мыналар: а) басқа жағдайлар тең ... ... ... таңдалған электроқозғалтқыш жоғары П.Ә.К. кезінде ... ... ... бағаны иеленуі керек. б) Электроқозғалтқыш максималды жүктелуі керек және ... ... ... уақыт бойы жұмыс істеуі керек. в) Электроқозғалтқыш талап етуші, ... ... ... жіберу моменті мен максимал моментін қанағаттандыра алуы керек. г) ... ... ... қызуы басталған нормадан аспауы тиіс. Көп жағдайларда ... ... ... қызуының басталған нормасын жүктемемен жұмыс істеу қабілетінің қатынасына қарай ... ... ... max бос  K бос.ж. M н Мұндағы M ... ... ... бос – валға берілетін максималды бос ... ... ... жүктеме K бос.ж - қозғалтқыштың жүктемесінің коэффициенті. Асинхронды ... ... ... қозғалтқыштың K бос.ж мөлшерін электр жүйесіндегі кернеудің ... ... ... 10% -ға кемуін есепке ала отырып таңдайды. K бос.ж ... ... ... = (0,8 ÷ 0,85)  M max ... ... ... - қозғалтқыштың максимал моменті. Көптеген қысқа тұйықталған ... ... ... асинхронды қозғалтқыштардың қосып жіберу моменті моксимал моментінен едәуір кем. ... ... ... мұндай қозғалтқыштарды тек қызуы мен жүктемелік қасиетіне қарап ... ... ... қосып жіберу моментіне де қарап таңдайды. Әдетте қосып ... ... ... кезінде статикалық моменті орнаған режимдегіден 30 пайыз ... ... ... деп есепке алады. Бұл қозғалтқыш тоқтап тұрған кезінде ... ... ... қоюланып қалуымен түсіндіріледі. Электроқозғалтқыш керек номиналды кернеу, айналу ... ... ... қорғаныс қабаты, қуатты таңдау жиынтығы арқылы іске асады. 2.7.3 ... ... ... УАҚЫТ ЖҰМЫС ІСТЕЙТІН ҚОЗҒАЛТҚЫШ ҚУАТЫН ТАҢДАУ Өзгермейтін немесе аз ... ... ... ұзақ уақыттық жүктемеде жұмыс істейтін электроқозғалтқыштың қуаты ... ... ... таңдалады. Механикалық берілген жүктемесімен Рmax электроқозғалтқыштық ... ... ... мөлшері анықталады. Рн немесе жақын ең үлкен ... ... ... механизмнен  мех және  бер ... ... ... қоса алып Алынған мөлшердегі қуат іріктелген электроқозғалтқыштың ... ... ... жиынтығы. Бұл жерде қозғалтқыштың қызуы немесе жүктеме ... ... ... етілмейді. Ауыр жағдайда қосылған қозғалтқыштың жеткілікті беріліс моменті ... ... ... Егер механизм қуаты белгісіз болса, қозғалтқыщқа талап етілген уақыт ... ... ... жолмен анықталады немесе өзі жазатын (диаграммасы) жүктеме диаграммасы ... ... ... анықталады. Қоршаған ортаның температурасы +35 оС жоғары болғанда қозғалтқыштың ... ... ... төмендегіше азайтылуы керек. Қоршаған ортаның ауа температурасы: оС : ... ... ... 35,40,50. ... ... ... Қуаттың төмендетілуі: % ... ... ... 0,5,12.5, 25. Ұзақ айналмалы жүктемеде қозғалтқыштың қуаттылығын ең үлкен ... ... ... ең кішісін таңдауға болмайды, себебі, 1-ші жағдайда ... ... ... қуаттылығы жоғарылап кетеді, ал 2-ші жағдайда төмендеп ... ... ... Бұл қуаттылықты таңдауда орташа жоғалту әдісі пайдаланылады, ... ... ... эквивалентті т.б. Орташа жоғалту әдісі ол ... ... ... негізделген. Егер қозғалтқыштың жұмыс істеу уақытысында ... ... ... номиналды жоғалтудан аспаса, онда қозғалтқыштың қызуы да ... ... ... мөлшерден аспайды. Оның есеп-телуі мынадай: бастапқы ... ... ... қуаттылығы жүктеме графика-сымен жүктеледі. 19 Мысалы: орташа қуаттылықпен ... ... ... коэффициент қорына көбейтілгенде К = 1,1 ... ... ... 1,3. Одан соң П.Ә.К. байланысты қозғалтқыш ... ... ...  қоз = (Р) Жүктеме диаграммасы және орташа ... ... ... әр аймақтарда мына формула арқылы анықталады. Мұндағы ... ... ... ∆Р1, ∆ ... ... ... Р2,.... , ∆Рп ... ... ... сол аймақтағы қуатты жоғалту графикасы. Егер жағдай осы уақытта ... ... ... таңдау сәтті болады. Мұндағы ... ... ... ∆ Рн - ... ... ... қозғалтқыштың номиналды жүкетемедегі жоғалу. Егерде орташа жоғалту ... ... ... көп болған жағдайда қозғалтқыштың үлкен қуаттылығын таңдап алып ... ... ... есеп бойынша қайталанылады. Бұл әдіс дәл болғанымен ... ... ... ал жасалуы қиын. Сол себептен төменгі дәлдіктегі ... ... ... қуаттылықтың анықталуы пайдаланылады. Орта квадраттың, эквивалентті, ток мөлшері, ток ... ... ... қуаты. 2.7.4 ДСП ПЕШІНІҢ ЕСЕПТІК ҚУАТЫН АНЫҚТАУ ДСП-12 подстанциясында ЭТЦДК ... ... ... трансформаторы орнатылған. Номиналды қуат ДСП –12 Sн=5000 кВА, cosφ=0,85 , ... ... ... –12 активті есептік қуаты: Pрдсп-12=N×Sн×Kз×cosφ=2×5000×0,85×0,7=5950 кВт, ДСП –12 реактивті есептік қуаты: Qрдсп-12=Pр ... ... ... квар. Пештік подстанцияның активті және реактивті шығындары: ΣΔΡт дсп-12= N×0,02Sн=2×0,02×5000=200 кВт, ΣΔQт ... ... ... 1000 квар. 2.6.4 БТП 6кВ шинасындағы реактивті қуат компенсациясын есептеу Орынбасу ... ... ... салайық (2.2. сурет). 20 Резервті қуат: Qрез=0,1×ΣQрасч =0,1×(Qр0,4+ΔQт+Qдсп-12+ΔQт дсп-12)= =0,1×(6477+446,1+3689+1000)=1161,2 кВар. Энергожүйеден келетін қуат: Qэ=0,23×ΣPр=0,23×(Pр0,4+ΔPт+Pрдсп-12+ΔPт ... ... ... кВар. ВБК қуатын реактивті қуат балансынан анықтаймыз: QВБК=Qр0,4+ΔQт+Qдсп-12+ΔQт дсп-12+Qрез-Qэ -Qсд –QНБК= =6477+446,1+3689+1000+1161,2-3798,5-1724,2-2136,3=5114,3 ... ... ... ВБК таңдаймыз: 4хУКЛ-6,3-1350,  Qн вбк=4х1350=5400 квар 2хВБК-ны ДСП-ға тікелей жалғаймыз. 3. ... ... ... ЭЛЕКТРМЕН ЖАБДЫҚТАУ СХЕМАЛАРЫНЫҢ НҰСҚАЛАРЫН САЛЫСТЫ Технико – экономикалық салыстыру ... ... ... электрмен жабдықтаудың нұсқасын қарастырамыз: 1. I нұсқа – ЭТЖ (ЛЭП) ... ... ... 115 кВ; 2. II нұсқа – ЭТЖ(ЛЭП) ... ... ... 37 кВ. 1-ші нұсқа бойынша электр жабдықтарын ... ... ... ГПП трансформаторларын таңдаймыз: ... ... ... (4) Қуаты ... ... ... кВА екі трансформатор таңдаймыз. Жүктелу коэффициенті: Трансформаторлардың паспорттық мәліметтері: ТДН –10000/110 типі ... ... ... кВА, Uвн=115кВ, Uнн=6,3кВ, ΔPхх=14кВт, ΔPкз=58кВт, uкз=10,5%, Iхх=0,9%. Трансформаторлардағы қуат шығындары: активті: ... ... ... мен В4 ажыратқыштары және Р5-Р8 айырғыштарын таңдау: Электр газды ажыратқыш ... ... ... -110-1000-40У2 (Siemens) Iном=1000 А >Iав=81,2А; Iоткл=40кА>Ik2=5,5 кА; Iпред= 100 кА>iy= 13,9 кА; Iтерм=40 ... ... ... кА; Бағасы 40000у.е + 10% (ст-ть монтажа) = 44000у.е Айырғыш ... ... ... РНДЗ-2-110/630У2 Iном=630А >Iав=81,2 А; Iпред= 80 кА> iy= 13,9кА; Iтерм= 31,5 кА> ... ... ... =5,5 кА; Бағасы 2000у.е + 10% (ст-ть монтажа) = 2200у.е 1-ші ... ... ... шығындарын есептеу Қондырғыларға кететін барлық шеғындар: КΣ1=КВ1-В4+КЛЭП+КР1-Р8+Кт гпп + КОПН В1-В4ажыратқыштарының шығындары: КВ1-В4=4×44=176 ... ... ... у.е. ЭҚЛ (ЛЭП) шығындары (екі тізбекті темірбетонды ... ... ... мың у.е./км КЛЭП=lхКуд=6,5×82,4= 535,7 мың тыс у.е. Р1-Р8 айырғыш шығындары: КР1-Р8=8×2,2=17,6 мың ... ... ... трансформатор шығындары: Ктргпп =2×194,5=389 мың у.е. ОПН шығындары: КОПН=2×1,5=3 мың у.е. КΣ1=КВ1-В4+КЛЭП+КР1-Р8+Кт гпп ... ... ... КОПН=176+535,7+17,6+389+3=1121,3 мың у.е. Ағындық шығындар И1=Иа+Ипотери+Иэ, мың у.е. ЭҚЛ (ЛЭП) ... ... ... эксплуатациясының шығындары: Иэкс ЛЭП=0,004хКЛЭП=0,004х535,7=2,14 мың у.е. ЭҚЛ (ЛЭП) ... ... ... амортизациясы: Иа ЛЭП=0,028×КЛЭП=0,028×535,7=15 мың у.е. Қондырғылар эксплуатациясының шығындары: Иэкс об=0,03×Коб=0,01×585,6=5,856 мың ... ... ... Коб – ЭТЖ (ЛЭП) бағасын ... ... ... барлық шығындар. Қондырғылар амортизациясы: Иа об=0,063×Коб=0,063×585,6=36,89 мың у.е. ЭЭ шығындарының бағасы: Шығын =Сo×( ... ... ... Wтргпп+ Wлэп) =0,053×(290569,5+69594,5)=19,1 мың у.е. Сo=6,4 тг за кВт×ч=0,053 у.е./кВтч Барлық ... ... ... шығындар: ИΣ1=2,14+15+5,856+36,89+19,1=78,98 мың у.е. Келтірілген барлық шығындар: З=0,12×КΣ1+ ИΣ1=0,12×1121,3+78,98=213,5 мың у.е. 3.1 II нұсқа ... ... ... ЭТЖ (ЛЭП ) 37 кВ. Электрмен жабдықтаудың ... ... ... сурет.Электрмен жабдықтаудың 2 нұсқасы. Нұсқа бойынша ... ... ... жабдықтарын таңдау 1) ГПП трансформаторларын таңдаймыз: Қуаты 10000 кВА екі трансформатор ... ... ... коэффициенті – 0,8; Трансформаторлардың паспорттық мәліметтері: ТДН –10000/35 типі Sн=10000 кВА, ... ... ... Uнн=6,3кВ, ΔPхх=12кВт, ΔPкз=60кВт, uкз=8%, Iхх=0,75 %. Трансформаторлардағы қуат шығындары: активті: реактивті: ΔQт= Трансформаторлардағы ... ... ... шығындары: Екі ауысымды жұмыс режимі үшін Твкл=4000 ч. Тмакс=4000 ч. Олай ... ... ... максималды шығын уақыты: τ= ч. БТП трансформаторлардағы активті энергия ... ... ... τ ×ΔPкз×(Кз)2= 2(12×4000+60×2405,3×0,82)=280727 кВт×ч. Энергожүйе трансформаторларындағы активті энергия шығындары: ТДТН –63000/110/35/6 ... ... ... трансформатор ΔPхх=53кВт, ΔPкз=290кВт. ΔW=2(ΔPхх×Tвкл+ τ ×ΔPкз×(Кз)2= 2× 0,13× (53×4000+290×2405,3×0,72)=143975,1 кВт×ч. 1) ЭТЖ (ЛЭП ... ... ... –35 кВ. ЛЭП арқылы өтетін толық қуат: = Бір линия арқылы ... ... ... тоқ: Iр= Авариялық режим тоғы: Iав=2×Iр=2×129=258 А Экономикалық тоқ тығыздығы арқылы сым қимасын ... ... ... мм2, мұнда Iр=129 А линияның есептік тогы, j=1,1А/мм2 - Тм=4000ч ... ... ... алюминий сымдар болғандағы экономикалық тоқ тығыздығы. Экономикалық тоқ тығыздығы бойынша ... ... ... Iдоп=390А таңдаймыз. 26 Iдоп=390А>Iр=129 А Авариялық режимде: Iдоп ав=1,3×Iдоп=1,3×390=507A>Iав=258 A ЛЭП-ң электроэнергия шығындары: ΔWЛЭП= ... ... ... , мұнда R=r0×l, r0=0,25 Ом/км 240 мм2 қималы алюминий сымның ... ... ... кедергісі, l=6,5 км линия ұзындығы. R=r0×l=0,25х6,5=1,625 Ом 3.2 ... ... ... КВ АЖЫРАТҚЫШТАР МЕН АЙЫРҒЫШТАРЫН ТАҢДАУ Энергожүйе подстанциясында ТДТН –63000/110/37/6,3 ... ... ... орнатылған. Sн=63 MBA, Uвн=115кВ, Uсн=38,5кВ, Uнн=6,3 кВ, ΔPхх=56кВт, ΔРкз=290 ... ... ... uквн-сн=10,5%, uквн-нн=17,5%, uксн-нн=7%, Iхх=0,55%, 3.3 сурет.Орынбасу схемасы Зауыттың трансформатор бағасындағы ... ... ... коэффициенті: γ= ҚТ токтар есебін салыстырмалы бірлікте шығарамыз. Базисті шамалар ретінде Sб=1000МВА ... ... ... мен Uб=37кВ кернеуін аламыз,Sкз=шексіз, олай болса базисті тоқ: Жүйе ... ... ... жүйе шексіз қуаты болғандықтан: Тр-р кедергісі: = ... ... ... у.е. ЭТЖ (ЛЭП ) кедергісі: 27 у.е. К1 нүктесінде ҚТ тогы: К2 нүктесінде ... ... ... тогы: В1,В2 жүйе трансформаторларының авариялық тоқтары бойынша таңдаймыз. Трансформатор арқылы ... ... ... қуат оның екінші ретті орамдарына тең бөлінеді деп есептейміз, ... ... ... тр сист=2×31,5=63 мВА Iав=Sав/1.73*Uн=63×1000/1,73×37=983А, Ip=Iав/2=491,5А 3АР1 DТ -35-1000-40У2 типті ажыратқыш таңдаймыз. Паспорттық ... ... ... мәліметтер Uн=35кВ Iн=1000 А Iотк=40 кА Iсквоз=100 кА Iтерм кз=40 кА Uр=35 КВ Iав=983А Iкз=6,6 кА iу=15,9 кА Iкз ... ... ... кА Зауыттың ажыратқыш бағасындағы үлестік коэффициенті: = Р1-Р4 айырғыштары ретінде РНДЗ-2-35/1000У2 ... ... ... мәліметтер Есептік мәліметтер Uн=35 кВ Iн=1000 А Iпред=63 кА Iпред.терм.стойк.=25 kA Uр= 35 kВ Iав=983 А iу=15,9 ... ... ... kA Зауыттың Р1-Р4 айырғыш бағасындағы үлестік коэффициенті: = 28 В3 ажыратқышын таңдау: IВ3=IрВ1,В2=491,5 ... ... ... DТ -35-1000-40У2 типті ажыратқыш таңдаймыз. Паспорттық мәліметтер Есептік мәліметтер Uн=35 кВ Iн=1000 А Iотк=40 ... ... ... кА Iтерм кз=40кА Uр=35 кВ Iр=491,5 А Iкз=6,6 кА iу=15,9 кА I=6,6 кА Зауыттың В3 ажыратқыш ... ... ... үлестік коэффициенті: = Р5,Р6 айырғыштары ретінде РНДЗ-2-35/1000У2 аламыз. Паспорттық мәліметтер Есептік мәліметтер Uн=35 ... ... ... А Iпред=63 кА Iпред.терм.стойк.=25 kA Uр= 35 kВ Iр=491,5 А iу=15,9 кА Iу=6,6 kA Зауыттың Р5,Р6 ... ... ... бағасындағы үлестік коэффициенті: = В4,В5 ажыратқыштарын таңдау: 3АР1 DТ -35-1000-40У2 типті ... ... ... таңдаймыз. Паспорттық мәліметтер Есептік мәліметтер Uн=35 Кв Iн=1000 А Iотк=40 кА Iсквоз=100 кА Iтерм кз=40кА Uр=35 КВ Iр=129 ... ... ... кА iу=15,9 кА I=6,6 кА Р7-Р10 айырғыштары ретінде РНДЗ-2-35/1000У2 аламыз. Паспорттық мәліметтер Есептік мәліметтер Uн=35 ... ... ... А Iпред=63 кА Iпред.терм.стойк.=25 kA Uр= 35 kВ Iр=129 А iу=15,9 кА Iу=6,6 kA В6,В7 ажыратқыштарын ... ... ... DТ -35-1000-40У2 типті ажыратқыш таңдаймыз. 29 Паспорттық мәліметтер Есептік мәліметтер Uн=35 Кв Iн=1000 А Iотк=40 ... ... ... кА Iтерм кз=40кА Uр=35 КВ Iр=129 А Iкз=3,7 кА iу=9,4 кА I=3,7 кА Р11-Р14 айырғыштары ретінде ... ... ... аламыз. Паспорттық мәліметтер Есептік мәліметтер Uн=35 кВ Iн=1000 А Iпред=63 кА Iпред.терм.стойк.=25 kA Uр= 35 kВ Iр=129 ... ... ... кА Iу=3,7 kA 2 НҰСҚА БОЙЫНША ШЫҒЫНДАРЫН ЕСЕПТЕУ Қондырғыларға кететін барлық шығындар: КΣ2=КВ1,В2+ ... ... ... +КР5,Р6 +КЛЭП+КВ4-В7 +КР7-Р14+КтрЭС +Ктргпп +Копн В1, В2 ажыратқыштарының шығындары: КВ1,В2=2×γ×Кв=2×0,129×38,5=9,6 ... ... ... у.е. В3 ажыратқышының шығындары: КВ3=γ×Кв=0,2×38,5=7,7 мың у.е. Р1-Р4 айырғыш шығындары: КР1-Р4=4×γ×Кр=4×0,129×1,32= 0,68 мың ... ... ... айырғыш шығындары: КР5-Р6=2×γ×Кр=2×0,129×1,32= 0,34 мың у.е. ЭТЖ (ЛЭП )-35кВ шығындары ... ... ... тізбекті темірбетонды линия): Куд.=72 мың тыс. у.е./км КЛЭП=l×Куд=72×6,5 = 468,3 мың ... ... ... ажыратқыштарының шығындары: КВ4,В5=4×Кв=4×38,5=154 мың у.е. Р7-Р14 айырғыш шығындары: КР7-Р14=8×Кр=8×1,32=10,56 мың у.е. Энергожүйе подстанциясының ... ... ... бағасы: Кат=2×γ×К тр =2×0,13×533,2 =138,6 мың у.е. ГПП трансформаторларының бағасы: Кт гпп=2×131=262 ... ... ... у.е. ОПН шығындары: КОПН=2×1,0=2 мың у.е. КΣ2=КВ1,В2+ КВ3+КР1-Р4 +КР5,Р6 +КЛЭП+КВ4-В7 +КР7-Р14+КтрЭС +Ктргпп ... ... ... = =9,6+7,7+0,68+0,34+468,33+154+10,56+138,6+262+2=1053,8 мың у.е. 4 КЕРНЕУ ТРАНСФОРМАТОРЛАРЫН ТАҢДАУ Кернеу трансформаторлары төмендегі ... ... ... бойынша таңдалады: 1. құрылғы кернеуі бойынша: Uном Uуст; 2. екіншілік ... ... ... бойынша: Sном2 S2расч; 3. дәлдік класы бойынша 4. конструкциясы және ... ... ... схемасы бойынша Құрал Тип Sоб-ки , ВА Орам саны cos sin Құрал саны Робщ , Вт Q , ... ... ... Вт 2 0,38 0,925 9 54 131,4 Varh СР4-И689 3 вар 2 0,38 0,925 9 22,18 54 Барлығы 90,18 185,45 Есептелетін екіншілік жүктеме: НТМИ-6-66У3 типті КТ қабылдаймыз Uн т=6 кВ Uн ... ... ... кВ Sн 2=300 кВА Sр 2=206,2 ВА Орамдардың жалғану схемасы ТП жүктеме ... ... ... таңдау Барлық трансформаторларға ВНПу –10/400 –10зп ЗУЗ с ПК-10/100 типті ... ... ... ажыратқыштарын аламыз. Таңдалған жүктеме ажыратқышын тексереміз. Паспорттық Есептік Uн=10 кВ Iн=400 A Iскв=25 кА U=6 кВ Iр=91,7 ... ... ... кА ... ... ... жетек 4.2 ТП АВТОМАТТЫ АЖЫРАТҚЫШТАРЫН ТАҢДАУ (7) ВА55-41 ажыратқышы Iдоп=1600А. 4.3 ... ... ... ШИНАСЫН ТАҢДАУ Шинаны рұқсатты тоғы бойынша таңдаймыз: Iав=1506 А; Iр=753 А. ... ... ... Л-1 кестеден)Iдоп=1625 А рұқсатты тоғы бар 100х8 мм2 тік ... ... ... алюминий шинаны аламыз. Iдоп>Iав; ... ... ... 1625 А>1506А. а) Шинаның ҚТ тоғына эл.динамикалық беріктігін тексеру: Fр=1,76 ... ... ... iуд – шинадағы соққы тоғы; L – изоляторлар ... ... ... қашықтық; а – фазалар арасындағы қашықтық. L=200 cм. а=35 см. Fр=1,76 ... ... ... =37 Н. W=0,17 n b h2 мұнда ... ... ... n – плитадағы жолақ саны; ... ... ... b – бір жолақтың саны; ... ... ... h – шина биіктігі. W=0,17 0,6 82=6,53 ... ... ... – кедергі моменті. расч= =112,4кгс/см2 11,3мПа доп расч; 65 ... ... ... 11,3 МПа. доп – АТ маркалы шина үшін( =650кгс/см2=65 ... ... ... б) Шинаны термикалық беріктікке тексеру: Термикалық беріктік бойынша минималды қима: Sтс= ... ... ... Iкз мұнда - термикалық беріктік коэффициенті, аллюминий шина үшін ... ... ... - орныққан режимдегі ҚТ тогы; tп – 0,4с тең ... ... ... уақыт. Sтс=11 9,1 =63,3 мм2 Sн=4,77 см2 Sтс=0,63 см2. 4.7 ... ... ... ТАҢДАУ ИЧ-80-4 ХЛЗ Таңдау шарты: 1)Uн U н.уст; 10,5 кВ 6,3 кВ. 2)Fдоп ... ... ... =240 Н 33 Н. 3)Iнн I ; 20кА 9,1 5. РЕЛЕЛІК ... ... ... МЕН АВТОМАТИКА 5.1 ГПП ТРАНСФОРМАТОРДЫҢ РЕЛЕЛІК ҚОРҒАУЫ Эксплуатация ... ... ... процесі кезінде электроқамтамасыздандыру жүйесі нәтижесінде ... ... ... оның элементеріне зақым әкеледі. К3 ... ... ... электрқұрылғылардың арасындағы фазамен бірфазалы ... ... ... К3 үлкен токтардың жерлесуі қауіпті ... ... ... олардың көптеген түрлері зақымдалуға ... ... ... Электрлік машина мен трансформаторды фаза ... ... ... аралық К3 мен жерге жерлестірумен ... ... ... орамдардың тұйықталуы пайда болады. ... ... ... пайда болуымен жүйелі электрмен қамтамасыздандырудың ... ... ... қалыпты жұмысын бұзады. Ал ол ... ... ... кезегінде өндірістік кәсіп орынға ... ... ... шығын әкеледі. К3 тоғының өтуі электр ... ... ... термикалық және динамикалық ұшырайды. Зақымдалу ... ... ... көлемін азайту үшін және аварияны ... ... ... болдырмау үшін релелік қорғауды пайдаланады. ... ... ... Релелік қорғаудың көмегімен зақымдалған ... ... ... немесе желіні тез арада ... ... ... қорғауға негізгі мынадай талаптар ... ... ... барлық зақымдалған аумақты сенімді ... ... ... өшірілуі, қорғаудың сезімталдығы, әсерлік таңдау ... ... ... тек қана зақымдалған аумақты өшіру, ... ... ... қарапайымдылығы, тез әрекеттілік, зақымдалудан ... ... ... сигнализацияның бар болуы . Релелік қорғау ... ... ... құрылғылары күштік трансформаторлар үшін ... ... ... зақымдалу түрлерінен және ... ... ... дұрыс емес жұмыс режимінен ... ... ... : көп фазалы орамдағы тұйықтау, желіге ... ... ... қосылғандығынан, орамдағы токтан, артық жүктемеден, ... ... ... майдың деңгейінің төмендеуінен . 5.2 МАКСИМАЛДЫ ... ... ... ҚОРҒАУ (МТҚ) Бұл қорғау сыртқы қысқа ... ... ... тұйықталудан қорғау үшін және дифференциалдық ... ... ... қорғауда резервтік болып табылады . ... ... ... екі фазалық өтпелі токта ... ... ... реле базасында орындалады 5.3 ГАЗДЫҚ ... ... ... ҚОРҒАУ Газдық қорғау трансформатордың ішіндегі ... ... ... сезімталдығына әсер етеді . Әсіресе ... ... ... орамдағы тұйықтауда газдық қорғау әсер ... ... ... етеді . Газдық қорғау сонымен қатар ... ... ... бұранданың изоляциясына және жергілікті ... ... ... қызуына әсер етеді . Газдық ... ... ... қорғау бактан кеңейткішке мынадай жылдамдыққа ... ... ... 0,6-0,8 л/с ие болғанда ... ... ... жылдамдығында газдық қорғау пайда ... ... ... бөлінуімен сымдардың изоляциясының ... ... ... пайда болатын барлық газдың ... ... ... құбыр өтімінде орнатылған реле ... ... ... арқылы бағытталады, ол трансформатордың ... ... ... кеңейткішпен жалғайды және майды ... ... ... камерасынан кеңейткішке итереді. Нәтижесінде ... ... ... майдың деңгейі майдың деңгейі ... ... ... реледе төмендейді . Қысым әсерінен майдың ... ... ... сәйкес жүретін газдың пайда болуында,поплавок және колба контактілер бұрылады. ... ... ... тұйықталып өшіруге аралық реле арқылы әсер етеді. Қорғау трансформатордың ... ... ... кВ қосқыштың өшуіне, сондай-ақ қысқа тұйықталудын қосылуына әсер етеді. ... ... ... 5.4. ... ... ... ЖҮКТЕЛУДЕН ҚОРҒАУ Номиналды қуаты 400 кВА және одан да артық ... ... ... максималды токтан қорғау алдын ала қарастырылады. РТ-40(КА5,КА6) реле ... ... ... сигналға әсерінен реле трансформатордағы тізбек ... ... ... аз кернеу жағынан қорғау орындалады. Берілген мәліметтер: Трансформатор ... ... ... 11516%/6.3кВ; орамдардың қосылу группасы У/ -11; 6,3 кВ жағында ... ... ... үш фазалы қысқа тұйықтау тоғы ... ... ... Iкз=9,1кА. 5.4.1 БТҚС ... ... ... АРНАЛҒАН ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫҚ ТОҚТЫҚ ҚОРҒАУДЫ ЕСЕПТЕУ а) Күштік ... ... ... жағындағы алғашқы номинал тоқтарды анықтау (Iном1 и Iном2): және ... ... ... трансформаторларының трансформация коэффициенттерін: Стандартты трансформация коэффициентерін қабылдаймыз: Кт1 = 100/5 = ... ... ... ТВТ-110 (тіреулері фарфорлық қақпақта); Кт2 = 1000/5 = 200, ТВТ-6 ... ... ... оқшауламамен). б) Дифференциалды қорғау иықтарындағы екіншілік номинал тоқтарды анықтаймыз: Осыған байланысты ... ... ... қорғаудың негізгі жағы үлкен мән (iн1 және iн2) бойынша ... ... ... бұл жағдайда iн2 > iн1 және 6,3 кВ кернеу ... ... ... негізгі ретінде аламыз және барлық есептеулерді негізгі жаққа келтіреміз. в) ... ... ... шартынан қорғаудаң іске қосылу тоғы таңдалады: 1. магниттеу тоғының ырғуынан мұнда Котс=1,3-1,4 ... ... ... РНТ-565 арналған кесіп тастау коэффициенті. 2. теңдіксіз максималдық тоғынан , мұнда ... ... ... – кесіп тастау коэффициентті РНТ-565 арналған. Теңдіксіз тоқ құрастырушысы, ток ... ... ... қателігімен (магниттелу тоғы) келісілген, дифференциалды қорғауды қоректендірушілер мына формуламен ... ... ... Кодн  Iкмакс=110,19.1=910 А. мұнда Кодн –тоқ трансформаторларының ... ... ... типтілігін еске алатын коэффициент (Кодн=1);  -тоқ трансформаторларының 10% қателігін ... ... ... коэффициент (=0,1); Ка -өтпелі режимді ескеретін коэффициент (апериодтық құрастырушы), ... ... ... бар релеге арналған Ка=1,0; Iкмакс –трансформатордан кейінгі ҚТ тоғының максималдық ... ... ... трансформатордың негізгі жағына келтірілген. Теңдіксіз тоқ құрастырушысы, қорғалатын трансформатордың кернеуін ... ... ... келісілген: , мұнда = -кернеуді ретеудің толық ... ... ... тоқ құрастырушысы, орамдардың орамаларының нақты есептелген санына РНТ релесіндегі ... ... ... қондырғылардың тура еместігімен келісілген: мұнда W1расч., W1 –негізгі емес ... ... ... арналған РНТ релесінің орамдарының орамаларын есептелген және анықталған санына ... ... ... келеді. Дифференциалды қорғауды орнатудың бірінші кезенінде ескерілмейді: Қорғаудың іске ... ... ... тоғын есептеу мәндеріне үлкен мәндер қабылдаймыз: Iсз (магниттелуден) = 1192,7 ... ... ... (тендіксізден) = 3075,8 А. г) оның әрекет жасау аймағындағы зақымдалулар ... ... ... сезімділікке алдын ала тексеру жүргіземіз: 36 Кч= (8) мұнда Iк.мин ҚТ тоғының ... ... ... аз мәні (әдетте екі фазалы қорғау аймағында). А. Бұл ... ... ... сезгіш коэффициенті екіден үлкен, онда есептеуді жалғастыруға болады. д) Реленің ... ... ... қосу тоғы анықталады, иықтағы үлкен тоқ жағына жақындатылған (негізгі ... ... ... (9) мұнда Кт, Ксх –негізгі жаққа алынады. е) Негізгі жақтың ... ... ... ораманың орамдарының есептелетін саны анықталады: Wосн расч.= Орама орамдарын алынған санын ... ... ... жақын орамдардың аз санына дейін дөңгелектейміз, оны РНТ-565 релесіне ... ... ... болады: Wосн.расч.=6 орам. ж) Негізгі емес жақтың орама орамдарының санын анықтаймыз: W ... ... ... рас= , мұнда iн1 –негізгі жақтың екіншілік номиналдық тоғы; iн2 –басқа ... ... ... иығының екіншілік номиналдық тоғы. з) I/// нб еске ала ... ... ... теңдіксіз тоғын анықтаймыз. А. W1. – негізгі емес жақтың ... ... ... стандартты кіші саны. е) Алғашқы қорғаудың іске қосу тоғы және ... ... ... релені іске қосу тоғы қайта анықталады: Алынған мағыналар дифференциалдық қорғауға ... ... ... талаптарды қанағаттандырады. Трансформатолардың дифференциалды қорғауы РНТ-565 релесінде орындалады, тез қанығатын ... ... ... бар және ретелетін резисторларымен теңестіретін орамалары, осылардың көмегімен қорғау ... ... ... құруға болады. Сайып келгенде, қорғаудың жоғары сезгіштігін қамтамасыз етіледі. ... ... ... схемасы дипломдық жобаның графикалық бөлімінің төртінші бетінде көрсетілген. 37 Зақымдалған трансформатор ... ... ... іске қосылған кезде ШПИ типті арнайы жетектің көмегімен қысқа ... ... ... қосылуына импульс(7) беріледі. Қысқа тұйықталғыш қосылады және трансформатордың шығысындағы ... ... ... кернеуде жасанды ҚТ туғызады, осының әсерінен қорғаулар, қоректендіретін қосалқы ... ... ... орнатылған, іске қосылып және желіні ажыратады. Желі ажыратылғаннан кейін ... ... ... трансформатор бөлгіші ажыратылады, трансформторды желіден ажыратады. Осыдан кейін желі ... ... ... құрылғысымен қайтадан қосылуы мүмкін. 5.4.2 БТҚС ТРАНСФОРМАТОРЛАРЫНА АРНАЛҒАН МАКСИМАЛДЫҚ ТОҚТЫҚ ... ... ... ЕСЕПТЕУ МТҚ трансформатордың жоғарғы жағынан орнатылады және ҚТ кезінде уақыт ... ... ... жұмыс істейді. МТҚ іске қосу тоғы шамадан артық жүктелуде ... ... ... қосылмау шартына қарап таңдалады. Әдетте шамадан артық жүктелу тоғы ... ... ... екі режимнен таңдалады: 1. параллель жұмысістеп тұрған трансформаторлардыажырату: Iнагрмакс=0,8 Iном тр=0,8 ... ... ... = 40,24 А; 2. АВР әрекет еткен кезде жүктеменің автоматты ... ... ... қосылуы: Iнагрмакс= I1 +I2=0,8 (Iном тр1 +Iном тр2)=0,8 ... ... ... А. Қорғауды іске қосу тоғы мына формуламен таңдалады: мұнда Котс=1,1-1,2 РТ-40 ... ... ... арналған; Квоз=0,85 – релені артқа қайтару коэффициенті; Кзап=2,5 – талдап қортылған ... ... ... өзі қосылу коэффициенті; Екі фазалы ҚТ кезіндегі сезгіштік коэффициенті: К(2) ч= мұнда ... ... ... А – БТҚС трансформаторына дейінгі екі фазалы ҚТ минималдық ... ... ... шыдамдылығы қорғау қосылуларынан ең үлкен уақыт шадамдылығынан tп бір ... ... ... жоғары сұрыптау шартарынан таңдалады, трансформтордан қоректенетін: tт = tп + ... ... ... = 0,8+0,5 = 1,3c, мұнда tп=0,8с – қорғаудың уақыт шыдамдылығы, ... ... ... трансформатордан қоректенетін қосылуларда орнатылған, t=0,5с – уақыт шыдамдылығының сатысы. 38 5.4.3 ШАМАДАН ... ... ... ЖҮКТЕЛУДЕН ҚОРҒАУДЫ ЕСЕПТЕУ Шамадан артық жүктелуден қорғауды шектелген тәуелді сипаттамалары ... ... ... бір ғана РТ-80 релесі жүзеге асырады. Қорғау уақыт шыдамдылығы ... ... ... сигналға жұмыс істейді. Іске қосу тоғын трансформтаордың номинал тоғы ... ... ... реленің артқа қайту шартынан таңдайды: IСЗ= . ... ... ... ... ... ... (11) Шамдан артық жүктелудің қорғауының әсер ету уақыты МТҚ қарағанда ... ... ... саты жоғары таңдалады: tпер = tмтз +  t = ... ... ... АВТОМАТИКА ЖӘНЕ СИГНАЛ БЕРУ Қосалқы станцияларда автоматиканың келесі түрлері қарастырылған: 1) ... ... ... автоматты қосу (АВР). РАҚ қоректендіруде немесе қондырғыларда барлық жағдайда ... ... ... электр жабдықтау шығындар туғызғанда, РАҚ құрылғысының орнату құнынан барынша ... ... ... Трансформаторлардың біреуі зақымдалған кезде, оның ажыратылуы жүзеге асырылады және ... ... ... ажыратқыш автоматты түрде қосылады, соның арқасында тұтынушыларды тоқтаусыз электрлік ... ... ... қамтамасыз етеді. 2) Трансформаторларды автоматты қайта қосу (АПВ) апаттық ажыратылудан ... ... ... олардың қалыпты жұмысын автоматы түрде қалпына келтіруге арналған, трансформатордың ... ... ... зақымдалуына байланысты емес. Трансформаторлардың АҚҚ бір жақты қоректенуі бар ... ... ... трансформаторлық қосалқы станциаларда міндетті түрде болу керек. ... ... ... 6. АТҚ ЖӘНЕ ЖТҚ ... ... ... қабаттың және астыңғы қабаттың меншікті ... ... ... машина жасау зауыты аумағындағы көп қабатты жерге орналасқан ашық ... ... ... жабық типті ТҚ үшін жерлендіру құрылғысын әзірлеу. Жерлендіру контурының периметрі ... ... ... диаметрі , ұзындығы және грунттың жоғарғы ... ... ... қалыңдығы болатын вертикаль стерждерді грунқа қағып ... ... ... электродты қағу тереңдігі – жер бетінен электродқа дейінгі аралық ... ... ... 6.1 АТҚ 110 КВ ҮШІН КОНТУРЛЫ ЖЕРЛЕНДІРУ ҚҰРЫЛҒЫСЫН ЕСЕПТЕУ ... ... ... Бастапқы мәліметтерді есептесек: ондағы - көп ... ... ... жердегі қабаттың маусымдық өзгерісінің коэффициенті. ... ... ... - ... ... ... климаттық аймақ үшін /3, 3.2 таблица /. I климаттық аймақта ... ... ... маусымдық өзгерісінің қалыңдығы шартты түрде болғандықтан, яғни ... ... ... жердің жоғарғы қабатының қалыңдығынан аз . ... ... ... Маусымдық коэффиценттің есебімен қатынасы: ... ... ... Вертикальды электродтардың санын анықтайық: ондағы S ... ... ... жерлендіргіштің алып тұрған, аумағының ауданы, м2; ... ... ... ... ... ... – жерлендіргіш моделіндегі вертикальды электродтардың арасындағы қашықтық. ... ... ... ... ... ... a=3 м. Вертикальды электродтың жоғарғы ... ... ... салыстырмалы ұзындығы, яғни жердің жоғарғы қабатындағы бөлігі, ... ... ... өрнекпен анықталады: Вертикальды электроды бар горизонтальды ... ... ... түріндегі жаппай жерлендіргіш үшін жердің эквивалентті меншікті кедергісі ... ... ... төмендегі формула бойынша да анықталады: Ондағы дәреже көрсеткіші ... ... ... Контур ішіндегі гоизонтальды электродтар мен торлармен қосылған, ... ... ... жерлендіргіштердің контурынан тұратын, жаппай жерлендіргіштердің кедергісін анықтайық: ондағы ... ... ... n – вертикальды өткізгіштер ... ... ... L – ... ... ... жалпы ұзындығы; Өткізгіштердің тең таралуы және ... ... ... вертикальды өткізгіштері бар тор типті жерлендіргіштер үшін жанасу кернеуінің ... ... ... жуықталған төмендегі өрнекпен анықталады: ондағы =Р/N ... ... ... вертикальды өткізгіштер арасындағы қашықтық, м; ... ... ... Р – тордың периметрі, м; ... ... ... М – функцияның қатынасы =6,9 ... ... ... стр 17/ М=0,79. Жердің жоғарғы ... ... ... меншікті кедергісіне тәуелді жанасу кернуінің төмендету коэффициенті төмендегі формула ... ... ... анықталады: ондағы - жердің жоғарғы қабатының меншікті кедергісі; ... ... ... - адам денесінің ... ... ... Жанасу кернуін төмендегі формула бойынша ... ... ... АҚҚ есебімен t=0,15c-ғы рұқсат етілетін ... ... ... жанасу кернеуі мен адым кернеуі үшін ұсынылатын уақыт 450 ... ... ... құрайды. Жерлендіргіш потенциалы Қауіпсіздік ... ... ... тексерейік, ондағы , анықталатын Шарт орындалады. ... ... ... Тордан және вертикальды өткізгіштердің қатарынан тұратын, күрделі жерлендіргіштер ... ... ... адым кернеуінің коэфиценті былай анықталады: ... ... ... жоғарғы қабатының меншікті кедергісіне тәуелді адым кернуінің төмендету коэффициенті ... ... ... коэфиценті төмендегі формула бойынша анықталады: ... ... ... Адым кернуін төмендегі формула бойынша анықтаймыз: ... ... ... таралу аймағында жүрген адам үшін қауіпсіздік шарттарындағы ... ... ... ГОСТ-қа сәйкес t=0,15c АҚҚ есебімен қысқа тұйықталу уақыты ... ... ... Адам денесі арқалы өтетін тоқ (14) анықталады ... ... ... Қауіпсіздік шарттын тексерейік Шарт орындалады. R3 талабы бойынша ... ... ... жерлендіруді пайдаланудың мүмкіндігін қарастырайық: ... ... ... Жерлендіру кедергілерін еептеу салдарынан алынған ПУЭ талаптарын ... ... ... қанағаттандырса, жоғарыда көрсетілген шарттарды да солай қанағаттандырады, яғни: 6.2 ТҚ ... ... ... кв үшін сыртқа шығарылатын жерлендіу Құрылғысын есептеу. ... ... ... Двигательдердің қоректендіру абельдерінің ұзынбойлылығы 50-200 м құрайды. 1 ... ... ... бөлек кабельдердің ұзындығы 1500 м жетеді, сәйкесінше ұзындығы 3 ... ... ... ұзарады. Өз қажеттілігінің жауапты механизмінде, өзінің бөлек кабельдерімен қоректенетін ... ... ... двигательдері бар екенін ескеру керек, осыны есептеумен: аламыз. ... ... ... Электроқұрылғылардағы 1000 В жоғарғы кернеумен оқшауламаланған бейтараптамамен ... ... ... тоқ ретінде, шамамен төмендегі формула бойынша ескертілген тоқты алуға ... ... ... онда U – тораптың фазалы кернеуі, кВ; ... ... ... lK – кабельді желі торабына қосылғандардың ... ... ... ұзындығы, км; ... ... ... lВ – ауа желі торабына қосылғандардың жалпы ұзындығы, ... ... ... Сыртқа шығару арқылы жерлендіруді орындағанда ... ... ... жерлендіру қондырғыларынан біршама тысқары орналасады. Сондықтан жерлендірілген корпустар таралу ... ... ... емес – жерде орналасқан, және адам корпусқа тигенде, ... ... ... есептемегенде, жерге қатысты толық кернеуде болады. ... ... ... t=1 c оқшауламаланған бейтараптамамен 1000 В жоғарғы ... ... ... үшін адам арқылы өтетін және жанасу кернеулерінің рұқсат етілетін ... ... ... Uпр=50 В и Ih=50 mA құрайды, яғни қауіпсіздік ... ... ... орындалды деген сөз. 7. Эксперименттік бөлім “Трансформатор” АҚ-ның жаңартылған ... ... ... цехын ЭЖЖ кернеу ауытқуын есептеу Замандас өндіріс оның ең күрделі ... ... ... процестерімен , автоматты басқару құралдарының кең қолдануымен және бақылаудың ... ... ... жауап беретіндей мүмкіндікте болу керек. Бірақ барлық қолданылатын техникалық ... ... ... айқын және жаттыққан жұмыстары , не олардың сапасына жоғары ... ... ... сәйкес көрсетпеуі мүмкін. Бірақ айқын, жоғары сапалы техникалық құралдар ... ... ... мәнді болмайды, егер электр жабдықтаудың олардың сапасына лайық болмаса. Қабылдағыштардың ... ... ... электр жабдықтау сенімділігімен және электрлік энергия сапасымен электр жабдықтау ... ... ... жалпы оқиғада анықталады . Электрэнергия сапасының ... ... ... көрсеткіштеріне орныққан кернеу ауытқуы δUу жатады. Ол шынайы кернеу ... ... ... мен номиналды кернеу Uном айырмасы арқылы анықталады: немесе процентпен: ... ... ... ГОСТ 13109-97 бойынша кернеу ауытқуы орныққан ... ... ... ауытқуымен сипатталады. Оған келесі нормалар бекітілген: - қабылдағыштардың қысымдарында ... ... ... рұқсаттық және шекті рұқсаттық орныққан кернеу ауытқуы сәйкесінше ±5 ... ... ... ±10 % желінің номиналды кернеуіне тең - электрэнергиясының пайдаланушылардың 0,38кВ ... ... ... одан жоғары желіге қосылатын ортақ нүктесінде қалыпты рұқсаттық және ... ... ... рұқсаттық орныққан кернеу ауытқуы электрмен жабдықтау мекемесі мен тұтынушы ... ... ... шартта қабылдағыштардың қысымдарындағы жоғарыдағы нормалар ескерілуі тиіс Номиналды мәннен кернеудің ... ... ... электр жүктемесінің сөткелік, мезгілдік және технологиялық өзгеруіне; реактивті энергия ... ... ... өзгеруіне; электр станциялары мен желі буындарындағы реттеуге; схема және ... ... ... желісінің параметрінің өзгеруіне байланысты болады. Кернеу ауытқуы сипаттамалық нүктелерде анықталуы ... ... ... Өнеркәсіпті ЭЖЖ үшін ол – терең сұғу подстанциясының 6, ... ... ... 35 кВ шина секциясы; Токопроводпен немесе ауа линиясы арқылы ... ... ... 6 немесе 10кВ орталық тарату қондырғысы; цехтік трансформаторлардың 0,4-0,66кВ ... ... ... және оларға қосылған жарықтану желілері. Кернеу ауытқуын ең үлкен жүктеме ... ... ... есептеу қажет. Өнеркәсіптің желілері негізінен радиалды бірнеше трансформация сатыларымен ... ... ... Соңғы кезде элетрмен жабдықтаудың үзіліссіздігін қамтамасыз ету үшін қарапайым ... ... ... жақты қоректенетін тұйық желілер де пайдаланылады. Желінің кез келген х ... ... ... t уақыт моментінде кернеу ауытқуы барлық қоспалар мен кернеу ... ... ... қосындысы арқылы анықталады. мұндағы Σ Еi – реттеу қондырылғыларымен ... ... ... кернеу қоспаларының алгебралық қоспасы; Σ ΔUL – қарастылылатын тізбектегі ... ... ... учаскелердегі кернеу шығындарының қосындысы. Қоспалар оң және теріс болуы мүмкін. ... ... ... цехтік подстанция трансформаторы ± 2 х 2,5 % ... ... ... 0; 2,5; 5; 7,5; және 10% қоспаларын алуға рұқсат ... ... ... ал көлденең қосылған конденсатор батареясының қоспасы: мұнда Хс – қрек ... ... ... кедергісі, Ом; U- БК орналасқан жердегі кернеу, кВ; QБК ... ... ... БК қуаты, квар. Электрқозғалтқыш қысқыштарында және іскеқосу-реттеу апаратурасында кернеу ... ... ... 5%-ке дейін рұқсат етіледі. Мысалы кернеу 10%-ке төмендегенде айналу ... ... ... 19%-ке төмендейді, 27,5 %-ке сырғанау артады, 14%-ке ротор тогы ... ... ... мен 10%-ке статор тогы да артады. Метеллдарды пісіру сапасы ... ... ... жарық қондырғыларында жарықтану деңгейі өзгереді, пайдалану қуаты мен қызмет ... ... ... уақыты қысқарады. Қорек көздерінде және пайдаланушыларда кернеу мәнін оптималды деңгейде ... ... ... - өнеркәсіптің электрқабылдағыштары мен қондырғылардың қалыпты жұмыстары үшін үлкен ... ... ... ие. Кернеудің нормадан ауытқуы үлкен шығын тудырады. 46 7.1 ЦЕХТІК ТП ... ... ... ЖҰМЫСТЫҚ ТАРМАҒЫН ТАҢДАУ Цехтік трансформаторлар, ереже бойынша, қоздырусыз ауысып қостырғышпен ... ... ... орындалады. Әрбір таңдалатын және орнатылған тармақталу бір мүмкін болатын ... ... ... коэффициентіне сәйкес келеді. Қазіргі ПБВ-мен жабдықталған трансформаторларда трансформация коэффициенті ... ... ... сатымен ±5%-ке дейін өзгере алады. Қазіргі ПБВ-мен жабдықталған трансформаторларда ... ... ... коэффициентін тек оның желіден ажыратылған жағдайда ғана өзгертуге болады. ... ... ... Кт-ін мезгілдік жүктемеге байланысты жылына бірнеше рет өзгертеді. Таңдалған трансформация ... ... ... максималды және минималды жүктеме режимдерінде электрқабылдағыштардың қысқыштарында кернеу ауытқуын ... ... ... етілген шектен шығармауы керек. Цехтік трансформатордың жұмыстық тармағын таңдау келесі ... ... ... орындалады. Трансфороматордың бір тармағын таңдайды, әдетте, ортаңғы және соның трансформация ... ... ... есептейді: мұнда U1Нотв = 6.15 кВ – трансформатордың +1х2,5% ... ... ... реттеу тармағының номиналды кернеуі, кВ; U2Н = 0,4 кВ ... ... ... трансформатордың номиналды екінші реттік кернеу. Кейін максималды және минималды жүктеме ... ... ... трансформатордың екінші реттік жағында келтірілген кернеу анықталады: Сонымен, келесі «қоспаларды» ... ... ... пайдаланамыз; БТП трансформаторының РПН-і максималды жүктеме үшін +(4х1,78 ... ... ... 7,12%), минималды үшін - 0% және 2,5% - цехтік трансформатор ... ... ... Қоспаларды пайдаланып реттеу шараларынан кейінгі кернеу ауытқуын есептейміз: ... ... ... қалыпты режим мах: = 7,12 + 2,5 – ... ... ... = 0,62 % ... ... ... ... ... ... (16) мin: ... ... ... + 2,5 - 2,5 = % ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... (17) - авариялық режим мах: ... ... ... = 7,12 + 2,5 – 14,58 = - 4,96 ... ... ... = + 2,5 – 6,25 ... ... ... -3,75% 7.2 ТРАНСФОРМАТОРЛЫ ПОДСТАНЦИЯ ЖҰМЫСЫНЫҢ ТИІМДІ РЕЖИМІ Подстанцияда қуаты 1000кВА ... ... ... трансформатор орнатылған. Трансформаторларда минимум электр энергия шығыны болатын экономды ... ... ... анықтаймыз. Трансформаторларда минимум электр энергия шығыны болатын экономды режим қосылған ... ... ... санымен анықталады. Сол үшін шығынның трансформатор жүктемесіне тәуелділік қисығын ... ... ... Осы қисықты салуға қажетті келтірілген қуаттың шығынын мына формуламен ... ... ... n – қосылған трансформатор саны; - трансформатордың бос ... ... ... қуат шығындары, кВт; - қысқа тұйықталудың қуат шығындары, кВт; ... ... ... трансформатордың бос жүрістің рективті қуат шығындары, квар; - ... ... ... қысқа тұйықталудың рективті қуат шығындары, квар; SH - трансформатордың номиналды ... ... ... кВА. UK - қысқа тұйықталу кернеуі, % Iхх – ... ... ... бос жүріс тогы, % - активті шығындарды көтеру ... ... ... кВт/квар. Трансформаторлардың паспорттық мәліметтері: =2,4 кВт; =11 кВт; ... ... ... %; =8 % =0,08 кВт/квар = квар, ... ... ... квар Келтірілген шығын қисықтарын екі жағдайда салайық: 1. Бір трансформатор жұмыс істегенде ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... (18) Кесте 7.1 Sжүк,кВА 0,00 100,00 200,00 300,00 400,00 600,00 800,00 1000,00 Кз 0,00 0,10 0,20 0,30 0,40 0,60 0,80 1,00 ΔP1,кВт 3,15 3,30 3,75 4,50 5,55 8,55 12,75 18,15 2. Екі трансформатор жұмыс істегенде ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... (19) Кесте 7.2 Sнагр,кВА 0,00 200,00 400,00 600,00 800,00 1200,00 1600,00 2000,00 Кз 0,00 0,10 0,20 0,30 0,40 0,60 0,80 1,00 ΔP12,кВт 6,30 6,38 6,60 6,98 7,50 9,00 11,10 13,80 49 Активті шығындардың жүктемеге тәуелді ... ... ... салып, трансформатордың тиімді жұмыс режимін анықтайық. Ең алыс орналасқан электрқабылдағыштың ... ... ... қысқыштарындағы кернеудің максималды және минималды жүктеме режимінде есептеулер, оның ... ... ... және шекті рұқсат етілген мәннен артық екенін көрсетті. Кернеуді реттеу ... ... ... Максималды жүктеме сағаттарында БТП трансформаторларының РПН реттеу тармақтары 0-ші ... ... ... тұрады, ал минималды жүктеме сағаттарында – 4-ші сатыда (4х1,78%=7,12%). ... ... ... болса, берілген реттеу диапазоны жеткілікті болады. 2. Цехтік трансформаторда реттеу ... ... ... максималды режим үшін де, минималды режим үшін де +2,5% ... ... ... қойылады және берілген жағдайларда есептелетін ЭҚ үшін оптималды болады. Трансформаторлық ... ... ... тиімді жұмыс режимі маңызды мәселе. Активті шығындардың жүктемеге тәуелді ... ... ... көретініміз: • 0-ден 480кВА-ға дейін 1 трансформатор қосқан тиімді; • 480кВА-дан жоғары 2 ... ... ... параллельді жұмысы тиімді. Сурет 7.1 Авраиялық режимдегі жүйе элементеріндегі кернеу ... ... ... графиктері Сурет 7.2 Трансформатордың келтіріген шығындарының жүктемеге тәуелділік ... ... ... ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 8.1 ТҮЙІНДЕМЕ Құрылыс жоспарын табысты жүзеге асырғаннан кейін іске ... ... ... жоспарланған, осы жоспар “Трансформатор” АҚ-ның жаңартылған механикалық цехын сыртқы ... ... ... энергиясымен қамтамасыз ету схемасын негіздеуге арналған. Бұл жаңартылған механикалық ... ... ... заводтың аумағында салынған. Бұл жаңартылған механикалық цехқа ... ... ... қажетті құрал-жабдықтарды сатып алу және жеткізу аяқталды. Кәсіпорын қызметінің ... ... ... бағыттары: • Трансформатордың қосымша бөлшектерін, түзілімдерін және агрегаттарын өндіру • Трансформатордың жеке ... ... ... басқа да механизмдер үшін резіңке техникалық бұйымдарды өндіру • Трансформаторды ... ... ... күту, күрделі жөндеу 2-ші нұсқаның шығындарын есептеу Ағындық шығындар И1=Иа+Ипотери+Иэ, ... ... ... (ЛЭП) эксплуатациясының шығындары: Иэкс ЛЭП=0,004хКЛЭП=0,004х535,7=2,14 ... ... ... (ЛЭП) амортизациясы: Иа ЛЭП=0,028×КЛЭП=0,028×535,7=15 ... ... ... эксплуатациясының шығындары: Иэкс об=0,03×Коб=0,01×585,6=5,856 у.е., мұнда Коб – ЭҚЛ (ЛЭП) ... ... ... бағасын есептемегендегі барлық шығындар. Қондырғылар амортизациясы: Иа об=0,063×Коб=0,063×585,6=36,89 ... ... ... шығындарының бағасы: Ипотерь=Сo×( Wтргпп+ Wлэп) =0,053×(290569,5+69594,5)=19,1 у.е. Сo=6,4 тг ... ... ... кВт×ч=0,053 у.е./кВтч Барлық ағындық шығындар: ИΣ1=2,14+15+5,856+36,89+19,1=78,98 у.е. Келтірілген барлық шығындар: З=0,12×КΣ1+ ... ... ... у.е. 1- НҰСҚА БОЙЫНША ШЫҒЫНДАРЫН ЕСЕПТЕУ Қондырғыларға кететін барлық шығындар: КΣ2=КВ1,В2+ ... ... ... +КР5,Р6 +КЛЭП+КВ4-В7 +КР7-Р14+КтрЭС +Ктргпп +Копн 53 В1, В2 ажыратқыштарының шығындары: КВ1,В2=2×γ×Кв=2×0,129×38,5=9,6 ... ... ... у.е. В3 ажыратқышының шығындары: КВ3=γ×Кв=0,2×38,5=7,7 у.е. Р1-Р4 айырғыш шығындары: КР1-Р4=4×γ×Кр=4×0,129×1,32= 0,68 ... ... ... айырғыш шығындары: КР5-Р6=2×γ×Кр=2×0,129×1,32= 0,34 у.е. ЭТЖ (ЛЭП )-35кВ шығындары ... ... ... тізбекті темірбетонды линия): Куд.=72 мың тыс. у.е./км КЛЭП=l×Куд=72×6,5 = 468,3 у.е. В4-В7 ... ... ... шығындары: КВ4,В5=4×Кв=4×38,5=154 у.е. Р7-Р14 айырғыш шығындары: КР7-Р14=8×Кр=8×1,32=10,56 у.е. Энергожүйе подстанциясының трансформаторларының бағасы: Кат=2×γ×К ... ... ... =2×0,13×533,2 =138,6 у.е. ГПП трансформаторларының бағасы: Кт гпп=2×131=262 у.е. ОПН ... ... ... у.е. КΣ2=КВ1,В2+ КВ3+КР1-Р4 +КР5,Р6 +КЛЭП+КВ4-В7 +КР7-Р14+КтрЭС +Ктргпп +Копн = =9,6+7,7+0,68+0,34+468,33+154+10,56+138,6+262+2=515,8 ... ... ... ӨМІР ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІГІ 10.1 МЕХАНИКАЛЫҚ ЦЕХТАҒЫ ... ... ... ШАРТЫН ТАЛДАУ Механикалық цехтің санитарлы-гигиеналық еңбек шарты өндіріс орындарында ауада ... ... ... улы заттардың: штапмты майлау кезде пайда болатын майлы аэрозоль ... ... ... майлау материалдарының жану өнімдеріндерінің (минералды майдың, жануардан алынатын майдың, ... ... ... сабын және консистентті майлау материалдары, эмульсия, воска, сабының сулы ... ... ... синтетикалық майдың, графитті майлы материалдарының); күкірт газының, көміртегі оксидінің, ... ... ... сутектің және т.б. бар болуымен сипатталады. Матрицалардың, штамптардың, поковоктардың ... ... ... қысылған ауамен үрленген графиттің окалина мен шаң бөлшектерінің концентрациясы ... ... ... аймағындағы ауада 3,9-4,1мг/м3 құрайды, 22-138мг/м3 жете алады (жергілікті сорғыш ... ... ... Жанармайдың жану кезінде шығарылатын зиянды заттардың жалпы санына дейінгі ... ... ... цехка келіп түседі. Жұмыс аймағында ауадағы сәйкес қорғау шараларын қолданумен ... ... ... етілген зиянды заттардың шекті рұқсат етілген концентрациясының құрамынан аспауы ... ... ... цехтары сәулелену мен конвекция арқылы берілетін белгілі бір жылудың ... ... ... сипатталады. Қыздырғыш пештер, пресстер мен ұсатушылардың жылулық ағынының интенсивтілігі ... ... ... кВт/м2, ал дайындаулар басқару пульттары және краншылардың кабиналары складтау ... ... ... жылулық ағынның интенсивтілігі 1-1,95 кВт/м2, бұйымдарды қағудан кейінгі складтау ... ... ... 0,5-1 кВт/м2 тең; жоғарғы жиілікті құрылғыда металлды қыздыру ... ... ... жұмыс орнында 0,24-0,3кВт/м2; электропештерден шығарылатын жылу 1кВт пештің қуатына ... ... ... МДж*сағ сәйкес. Механикалық цехы жоғары шу мен вибрациямен сипатталады. Техникалық жағу ... ... ... жасауда жанғыш материалдар (керосин, май, спирт және т.б.) қолданылатын ... ... ... орнында жарылудан сақтану үшін қауіпсіз электр құрылғы және ауада ... ... ... қауіпсіз концентрацияларының құрылуын болдырмайтын вентиляцияны орнықтырады. Ұсақтау мен пресстеудің жөнделмеуі ... ... ... жеткіліксіз және аса қыздырылуы, техникалық процесстің бұзылуы, штамптың қате ... ... ... сәйкес келмейтін немесе жөнделмейтін құралдардың қолданылуы, жұмыс орнының нашар ... ... ... жеткіліксіз білім және тәжірибенің, техникалық қауіпсіздігінің, тәртіптің жоқтығы қауіпті ... ... ... туғызып, жарақатқа әкеліп соқтырады. Жалпы ұсатушы мен пресстеуші жұмысшыларының ... ... ... себебі: штоктың, поршеннің, штамптың сынығы жеткіліксіз қыздырылуға немесе сызаттың пайда ... ... ... әкеледі; буды ыдырату механизмінің бұзылу нәтижесінде орнықтырылған ұсату бабының бір ... ... ... көбірек көтерілуі немесе ұсатумен қате басқару, ұсатудың құлаған бөлшектерінен ... ... ... ажырауы, цилиндрдің жоғарғы қақпағына поршеннің соғылуы, поршеннің штоктан ажыратылуы; ұсату ... ... ... қақпағына поршеннің соғылуы нәтижесінде сынуы, құбырдың цилиндрде пайда болатын ... ... ... айырылуы; дайындаманы бөліп алу үшін қолданылатын жұмыстың қате қабылдануы; подкладканың, бекітілген ... ... ... металл және окалина және басқалардың шығуы; көтергіш-көлік механизмінде жұмыстың қате ... ... ... қауіпсіз жолдардың, проездердің және т.б. болмауы. Әрбір штамп және құрал ... ... ... жұмыстары үшін ГОСТ 15.001-73 бойынша сынақ процессінде қауіпсіздік талаптарына ... ... ... басқару керек. Штамптың сынақ көлемі ГОСТ 22.472-77 (СТ СЭВ ... ... ... және штамптың нақты түрі нормативті – техникалық документацияға сәйкес ... ... ... ал жону жұмысы үшін құралдар ГОСТ 11.435-75 бойынша. Дайындау бөлімдерінде ... ... ... байланған сымдарды жою кезінде, дайындамаларда бұзғанда ұшқан сынықтардан жаралануы, ... ... ... ковейер арқылы орын ауыстырғанда дайындамалармен жарақаттануы, дайындамалардың үшкір бөліктерімен ... ... ... кесіп алуы деген жатады. Қыздыру пештерін эксплуатация кезінде металды пешке ... ... ... уақытында пешті итеретіндердің көмегімен қозғалып бара жатқан дайындаманың құлауы ... ... ... дайындаманы қыздырғыш пештің үстінде қолмен түзеткенде, пеште қыздырылып жатқан ... ... ... қолмен жөндегенде, шлактың суда немесе дымды жерлерде болғаннан пісірілген ... ... ... жарылған кезінде жұмысшылардың жарақаттануы мүмкін. Дайындамадан жарақат пен күйік, ... ... ... шлактан тазалағандағы күйік, газбен улану т.б. болуы мүмкін. Зиян және ... ... ... өндіріс факторлары әсерінен ұсталы-нығыздау цехындағы жұмысшылар арнайы киіммен, аяқ ... ... ... сақтандырғыш жабдықтарымен қамтамасыз етілуі тиіс. Жұмыс аймағында ауадағы зиянды заттардың ... ... ... бақылау: үздіксіз-бірінші классты қауіпті заттар үшін, периодты 2-,3-,4- классты ... ... ... заттар үшін. Мемлекеттік санитарлық бақылау органының келісімі бойынша кейбір ... ... ... бірінші классты қауіпті заттарды периодты бақылау рұқсат етілген. Жұмыс ... ... ... ауадағы зиянды заттардың құрамын үздіксіз бақылау ШРК деңгейіннің үзілгеннін ... ... ... (9), өзі жазатын автоматты құралдар жүйесін қолдануды қарастыру керек. ... ... ... нәтижелері цехтің санитарлы-техникалық еңбек шартының жағдайының паспортында көрсетілуі керек. ... ... ... Нүктелік әдіс бойынша шеңберлі симметриялық нүктелік сәулешығарғыштардағы, әрбір светильниктегі ... ... ... жарық ағыны 1000 лк-ға тең қабылданады. Осындай светильниктен шыққан ... ... ... шартты деп атайды. Әрбір светильниктегі шамның жарық ағыны төмендегі ... ... ... формула бойынша анықталады: Ф = , лк ... ... ... ... ... ... (20) бұндағы  = 1,1–1,2 ... ... ... - Жойылған светильниктердің іс-әрекетін ескеретін, коэффициент; ... ... ... - бақылау ... ... ... шартты жарықталу қосындысы; ... ... ... = 1,5 - қосалқы коэффициенті; ... ... ... Е - ... ... ... мөлшерленетін жарықталу. Біздің жағдайда көзбен жұмыс істеу разряды III ... ... ... сондықтан мөлшерленетін жарықталу таблица бойынша 1.2 – 300 лк. Нүтелік ... ... ... мөлшерленген биіктіктегі осы светильниктердің саны мен түрінің сәйкестігін тексерейік. ... ... ... есептік биіктігін анықтау: Светильниктерді төмен түсіру биіктігі, ... ... ... hc = 1,4 м. Полдың үстіндегі жұмыс істеу беті ... ... ... hр = 0,8 м. Цехтің биіктігі ... ... ... h = 5 м. Сонда есептік ... ... ... төмендегіні құрайды: ... ... ... ... ... ... hрасч = ... ... ... – hc – hр = 5-0,4-0,8=3,8 м ... ... ... Светильниктер арасындағы ара қашықтық (Z): 1. ... ... ... λ*h, бұндағы λ =1.2-1.4 Z=1,4*3,8 =5,3 м ғимарат кішкентай болғандықтан ... ... ... м деп аламыз. 2. Еніне: Z= λ*h, бұндағы λ =1.2-1.4 Z=1,2*3,8=4,56 м, ... ... ... деп аламыз. Соңында светильниктердің 3 қатарын аламыз, әр қатарда 5 ... ... ... әдістің есептеу схемасын 2 суретте береміз. А бақылау нүктесін белгілейміз. ... ... ... төмендегі үлгі бойынша барлық светильниктердің шартты жарықталу қосындысын анықтаймыз: А ... ... ... d светильнигіне дейінгі төбенің ара қашықтығы проекциясын табамыз. Ары қарай ... ... ... мен тік d арасындағы (21) бұрышты анықтаймыз. Сол бұрыш ... ... ... шартты жарықталуды табамыз. Шартты жарықталу қосындысы төмендегіге тең болады: = ... ... ... ... ... ... ... ... ... (22) ДРЛ 250Вт шығатын ... ... ... (бастапқы мәліметтерден): Еу = >Eнор=300Лк Шарт орындалады. 10.2 ЕҢБЕК ЖАҒДАЙЫН ... ... ... БОЙЫНША ШАРАЛАРДЫ ӘЗІРЛЕУ 10. 2.1 Өндірістік шудан қорғау Өнеркәсіптік кәсіпорындарда әр ... ... ... технологиялық процестерді орындау кезінде зиянды заттар мен жылушығарғыштар, ... ... ... де өрескел дыбыстар жұмыс орнындағы ауаға таралады. Кей жағдайда ... ... ... пайда болу себебі - сондағы технологиялық жабдықтар болса, басқа ... ... ... – зиянды бөлінетін заттар техналогиялық процестерді орындау кезінде пайда ... ... ... қоршаған ортада шу көптеген және әртүрлі көздердің салдарынан пайда ... ... ... олардың негізгілеріне көлікті, өнеркәсіптік кәсіпорындардағы техникалық жабдықтарды, вентиляциялық, компрессорлық ... ... ... жатқызуға болады. Өнеркәсіптік кәсіпорындарда, технологиялық қондырғыларда пайда болатын шу, ... ... ... етілу шегінен аспау керек. Өндіріс объектілерінде шуды азайтудың бір әдісі, ... ... ... пайда болу көздеріндегі шуды төмендету немесе әлсіздендіру болып келеді. ... ... ... нормалары мен ережелері құрылыстық-акустикалық әдіспен шудан қорғауды қарастырады. Шу ... ... ... төмендету үшін төмендегідей шаралар қарастырылған: 1. Қоршауыш конструкциялардың дыбыстық изоляциясы; есіктер, ... ... ... терезелер периметірі бойынша қалыңдату; инженерлік конструкциялармен қоршалған кострукциялардың қиылысу ... ... ... дыбыстық изоляциясы; дыбыстық изоляцияланған бақылау кабиналары мен дистанциондық басқару ... ... ... жабындар; кожухтар; 2. Дыбыс жұтатын конструкциялар мен ... ... ... Дыбыс азайтқыштар. Дыбыстан жеке қорғау заттары ретінде ... ... ... құлақшындар, құлаққа салатын тығындар, дыбысқы қарсы каскалар, өйткені олардың ... ... ... әсері дыбысты жұтып немесе изоляциялауға негізделген. Жаңа өнеркәсіптік кәсіпорындар жобаларын ... ... ... кезде адамдардың ұзақ уақыт болатын шу алаңдарын болжаммен есептеу ... ... ... анықталады. (акустикалық есеп) 10.2.2 Пайдалану коэффициенті әдісімен жасанды жарықтандырылу есебі. ДРЛ ... ... ... қысымды лампалармен жалпы жарықтандыру жүйесін қабылдаймыз. ... ... ... Берілген әдіс үшін лампаның жарық ағыны төмендегідей анықталады: Ф ... ... ... , лм ... ... ... ... ... ... ... ... ... (23) 59 мұнда Е – берілген ... ... ... жарықтандыру; Е = 300 лк ... ... ... Кз – қор коэффициенті; ... ... ... S – төбе ... ... ... S = 288 м2 ... ... ... Z – тең емес жарықтандыру коэффициенті; 1.1-1.2 ... ... ... N – ... ... ... саны; N =15 ... ... ... Фл – жарық ағыны; ... ... ... η – пайдалану коэффициенті; ... ... ... η пайдалану коэффициентін анықтау үшін ғимараттың индексін ... ... ... = ... ... ... ... ... ... ... ... ... (24) мұнда А ... ... ... ғимарат ұзындығы, м ... ... ... В – ғимарат ені, м ... ... ... ... ... ... hр = 3,8 м - есептелу биіктігі. I = ... ... ... ... ... ... ... ... ... (25) i=2,1 болған жағдайда ДРЛ лампалары бар светильниктер ... ... ... 2.5 таблица бойынша η 57% тең ... ... ... мағынасын табамыз (Кз) қор коэффициентін төмендегідей таблица арқылы анықталады ... ... ... жарық ағынын анықтайық: Ф = >13000лм ... ... ... ... ... ... ... ... ... (26) Шарт орындалмайтындықтан, жарық ағыны 19000 лм ... ... ... үлкен 400Вт қуатты ДРЛ таңдаймыз. 10.3 ТӨМЕНГІ ... ... ... ҚОНЫРҒЫЛАРДЫҢ ЭЛЕКТР ҚАУІПСІЗДІГІ МӘСЕЛЕЛЕРІН ӨҢДЕУ (НӨЛДЕУ ЕСЕБІ) 1000 В-қа дейінгі ... ... ... электр тоғынан қорғаудың негізгі шараларына нөлдеу жатады. Нөлдеудің негізгі мақсаты ... ... ... бір (немесе екі) фаза корпусқа тұйықталған кезде электр құрылғысын ... ... ... жылдам өшіру және адамның авариялық период кезінде нөлденген корпусқа ... ... ... қауіпсыздандыру. Нөлдеуге жататын бөліктер бұл – электр машиналардың, трансформаторлардың, аппараттардың, ... ... ... шамдардың және сол сияқты басқалардың корпустары; электр аппараттардың ... ... ... трансформаторлардың екіншілік орамалары, таратушы құрылғылардың метал конструкциялары, метал қабықшалары ... ... ... де контроль және күштік кабельдердің қорғанысы, контрольды және реттеуші ... ... ... және тасымалданатын электрқұрылғыларының корпустары, сонымен қатар станок, машина, механизмдерде ... ... ... электр құрылғылар жатады 1 кВ-қа дейінгі терең жерленген нейтралі ... ... ... электрқұрылғылардың нөлдік және фазалық өткізгіштеріндегі өткізгіштік, апаттық бөлікті автоматты ... ... ... айыру үшін корпусқа нөлдік өткізгішке тұйықталған кезде пайда болатын ... ... ... тұйықталу тоғы, сақтандырғыштың еріткіш ставкасының номиналды тоғынан кем дегенде ... ... ... есе артық болуы тиіс, ал номинал тоғы 100 А-ден ... ... ... айырғыштарда 1,25 тен кем емес болуы қажет. 10.1.1 НӨЛДЕУДІ ЕСЕПТЕУ. Нөлдеудің ... ... ... сүлбесі 11.3.1 суретінде көрсетілген. Сүлбеден қысқа тұйқталу тоғы Iкз ... ... ... фазалық кернеуге Uф және трансформатор орамдарының кедергісінің Zт/3, ... ... ... өткізгіштің Zф, нөлдік қорғаушы өткізгіштің Zн, фазалық өткізгіш-нөлдік ... ... ... өткізгіші петлясының индуктивті кедергісінің (фаза-нөл петлясы) Хп, трансформатордың жерлеу ... ... ... активті кедергісінің R0 қосындысынан құралған тізбектің толық кедергісіне тәуелді ... ... ... көрінеді. Сурет 10.3.1 Нөлдеуі бар айнымалы тоқ желісінің принципиалды ... ... ... аппараты (сақтандырғыш немесе автоматты ажыратқыш); Rо-Нейтраль жерленуі. Сурет 10.3.2 Нөлдеудің толық ... ... ... сүлбесі. R0 тізбектің басқа элементтерінен үлкен болғандықтан ол құрайтын параллельді ... ... ... қысқа тұйықталу тоғы мәнінің кішкене ғана үлкеюіне әкелетін болғандықтанты ... ... ... есепке алмасақ та болады. Сол уақытта мұндай ескермеушілік нөлдеуге ... ... ... талаптарды қатаңдатады да, 11.3.3 суретте көрсетілген есептік сүлбені жеңілдетеді. Сурет ... ... ... 10.3.3 Жеңілдетілген нөлдеу сүлбесі. Бұл жағдайда қысқа тұйықталу тоғы ... ... ... (А) комплексті формада келесі түрді қабылдайды: Iкз = Uф ... ... ... ( Zт / 3 + Zф + Zн +jХn) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... (27 ) Uф – желінің фазалық кернеуі , ... ... ... – үш фазалы тоқ көзі (трансформатор) орамдарының толық комплекс ... ... ... тока (трансформатордың ) , Ом; Zф = Rф + ... ... ... өткізгіш кедергісінің толық комплексі Ом; Zн = Rн + jХн ... ... ... нөлдік өткізгіш кедергісінің толық комплексі Ом Rф и Rн – ... ... ... және нөлдік өткізгіштердің актив кедергісі Ом; Xф и Хн – ... ... ... және нөлдік қорғаныс өткізгіштердің ішкі индуктивті кедергісі, Ом; Хп – ... ... ... өткізгіш – нөлдік қораныс өткізгіш контурының сыртқы индуктивті ... ... ... – нөл тұзағы ) , Ом; Zп =Zф +Zн + ... ... ... – фаза-нөл тұзағы толық кедергісінің комплексі, Ом. Соңғысын есепке ала ... ... ... : Iкз = Uф / ( Zт / 3 + ... ... ... ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ( 28 ) Нөлдеуді есептеген кезде ... ... ... жіберілістерді есепке алуға болады : қысқа тұйықталу тоғының Iкз ... ... ... мәнін (модулін) есептеу үшін ( 28 ) трансформатор орам ... ... ... модулі Zт / 3 мен фаза- нөл тізбегінің толық ... ... ... Zп модулін арифметикалық түрде қосуғы болады. Бұл жіберілісте қауіпсіздікке ... ... ... талаптарды күшейтеді және кейбір қателіктер енгізеді. ( 5% ). Фаза-нөл ... ... ... толық кедергісі негізгі формада былай анықталады: Zn = ( Rф ... ... ... Rн )2 + (Xф +Хн + Хп )2 , ... ... ... ( 21 ) Тексеріс есептеу формулалары (28)-мен (29) ... ... ... тұйықталу тоғының еселік коэфициент К –ны , нөлдеуге қойылатын ... ... ... ескере отырып анықталады. К  Iн  Uф /( Zт/3 ... ... ... (Rф + Rн) 2 + (Хф + Хн + ... ... ... )2 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... (29), мұнда Iн- ... ... ... қорғайтын қорғаныс аппаратының номиналды (29) тоғы Егер электрқұрылғы тоққа ... ... ... тәуелділік сипаттамасы бар сақтандырғыш немесе ажыратқыш арқылы қорғалса, онда ... ... ... коэффициентінің мәні К  3 деп алынады.Егер электрқұрылғы электромагниті ... ... ... (расцепитель) бар ажыратқыш арқылы қорғанса онда, Iн 100-ге дейінгі ... ... ... үшін К = 1,4, ал Iн > 100 А ... ... ... үшін К = 1,25. Май ... ... ... толық кедергісі көп жағдайда оның қуатымен, бірінші орамының кернеуімен, ... ... ... анықталады. . 10.4 Механикалық цехтың нөлдеуін есептеу. 1. Бастапқы ... ... ... кернеуі – 0,38 кВ; Трансформатор қуаты – 1000 кВА; Цехтық ТП-дан ... ... ... алыс орналасқан электрқабылдағыштың қуаты ЭП№18 (қалпақты элетрпеші) ... ... ... = 36 кВт; Таратқыш ... ... ... жүктеме тоғы (ТШТ) Iр=260А ... ... ... L2=5м. Орынбасу схемасы 10.4.1 суретте ... ... ... тоқтарын анықтау және сақтандырғыш құралдарды таңдау: Электрқабылдағыштың номинал тоғы: ... ... ... ... ... ... Iн 54,8 А ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... (30) Сақтандырғыштың ерітпелі салғышының номинал тоғы: ... ... ... ... ... ... 103 А Қабылдаймыз IнПЛ.ВСТ.=125 А; IнАВТ=400 А. (>IрШР=260 ... ... ... ... ... ... ... ... ... (31) 7. Қорғаныс аппаратының іске қосылу уақыты: сақтандырғыш үшін ерітпелі ... ... ... қорғау сипаттамасы арқылы, ал автомат үшін анықтама кітабынан алынады.. ... ... ... жағдайда қысқа тұйықталу тоғы 3188,4 А, ал ерітпелі ... ... ... мәні 125А-ге тең болғандықтан аппараттың іске қсылу уақыты ... ... ... секундқа тең. Автоматты ажыратқыштың ажырату уақыты – 0,1 сек Зақымдалған ... ... ... корпусының потенциалы: Uк1 = Iкз1 . Zн1 = 4489,8. 0,0224 ... ... ... 100,6 В, бұл жерде Zн1 – кабелдің нөлдік жиласының кедергісі;: Uк2 ... ... ... Iкз2 . Zн2=3188,4. 0,014=44,6 В Адам денесімен өтетін ... ... ... (36) мәні: /18/ -ге сәйкес тоқтың мұндай әсер ету ... ... ... 0,5 және 1 сек. уақыт аралығында рұқсат етіледі. Бұл ... ... ... пен сақтандырғыштың іске қосылу уақыты. 11. ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ ... ... ... ШЕШУ Механикалық цехында технологиялық процесті өткізу барысында материалдарды барлық ... ... ... өңдеуде қауіпті және зиянды өндірістік факторлар пайда болуы мүмкін. ... ... ... негізгісі дезинтеграция және конденсация шаңы; бу мен заттың бөлінуі; ... ... ... мөлшерден көп бөлінуі; жылу ағыны; шудың, вибрацияның электромагниттік сәулеленудің ... ... ... деңгейі; электр тізбегінің кернеу мәнінің жоғарылауы; өндіріс құрал жабдықтарының ... ... ... бөлігі болып табылады. Ұсталы-нығыздау цех шаңы жұмыс орныны ауасында ұзақ ... ... ... болатындық дисперстік құрам бойынша ұсақ және өте ұсақ фракцияларға ... ... ... 1-10 мкм бөлшегі көлеміндегі шаң аса қауіп туғызады. Электрлік тазалау- ... ... ... бойындағы шаң мен тұман бөлшектерінен тазалаудың ең жетік тәсілідерінің ... ... ... және сұйық бөлшектерді ұстауда электрофильтрлердің кең түрде қолданылуы ... ... ... тәсілдің универсалдылығы мен салыстырмалы аз энергия жұмсаумен қатар газдарды ... ... ... деңгейде тазалауына байланысты Газдарды электр тазалау қондырғылары 99 ... ... ... кей-кездері 99,9 % дейін эффективтілікпен ... ... ... істей алады, айта кететін жайт бұл қондырғылар газдағы бөлшектердің ... ... ... 50г/м3 дейін және одан да жоғары болған жағдайда субмикронды ... ... ... қоса түрлі мөлшерлерді ұстай алады. Өндірістік электрофильтлер 400-450°С және ... ... ... одан да жоғары диапазонда, және де түрлі коррозиялық орталардың ... ... ... ету жағдайында кең қолданылады. Электрофильтірлер шиелту және тазарылып жатқан ... ... ... қысым астында да жұмыс істей алады. Электрофильтлер салыстырмалы төмен эксплуатациялық ... ... ... ерекшелінеді. Бұл дұрыс жобаланған электрофильтрдың гидравликалық қарсыласуы 100-150 Па ... ... ... яғни басқа газды тазартатын аппаратқа қарағанда минималды, ал ... ... ... өрісті жасауға жұмсалатын электроэнергияның шығыны,қалыпты жағдайда, 1000 м3 газға ... ... ... 0,36-1,8МДж (0,1-0,5 кВтч) құрайды. Кей-кездері электротазалау процесіне газошаңдық бағыттың қасиеттерінің ... ... ... әсер етуіне байланысты электрофильтрлерқолданыла алынбайды. Бұл шаңның үлестік электрлік ... ... ... тым жоғары болуына байланысты. Тазарылып жатқан газ жарылғыш қоспа болса ... ... ... ондай қоспа қалыпты технологиялық тәртіптен ауысқан жағдайда пайда болуы ... ... ... болса, электрофильтрлер қолданылмайды, себебі электрофильтрлер жұмысы кезінде шоқ разрядтары ... ... ... болады. Кейбір ерекше жағдайларда жарылғыш орта пайда болу мүмкіндігіне қарамастан ... ... ... орнатылады, бірақ та бұл кезде ортаның жарылғыш контентрациясы ... ... ... деңгейге жеткенде электроэнергия көзінің автоматты өшуі, арнайы конструктивті шешімдер ... ... ... ерекше қауіпсіздік шаралары қолданылады. Газдарды электрлік тазалау процессінің негізі келесінде. ... ... ... түзелінген жоғары кернеулі электротоқ жалғанылады, жерленген орнатылған электродтар және ... ... ... электрод аралық қашықтық аталатын одан белгілі қашықтықта орналасқан жүйе ... ... ... құрамында өлшенген бөлшектері бар газ өткізіледі. (11.1 сурет). Сурет 11.1. ... ... ... жұмысының принципиалды схемасы а –бөлшектердің электрлік тұнбалау процессі; б – ... ... ... электроды бар электрофильтр; в – платинкалық электродтары бар электрофильтр; ... ... ... коронациялаушы электрод; 2 – тұнбалық электрод; 3 – электркөзінің ... ... ... 4 – электрон; 5 – газ молекуласы; ... ... ... – тұнбаланып жатқан бөлшек; 7 – тазартылатын газ; 8 ... ... ... тазартылынған газ; 9 – изолятор. Электрод аралық қашықтыққа жақындытқан біршама ... ... ... кернеу кезінде келесі жағдай болады. Коронациялайтын электродтың бетіндекоронндық разрядтың ... ... ... пайда болумен ерекшелінетін газдың белсенді ионизациясы болады, бірақ ол ... ... ... өрісінің кернеуінің азаюымен бірге электрод аралық қашықтыққа таралмайды. Корона аймағында ... ... ... болатын түрлі газдың иондары электр өрісінің әсер етуіне байланысты ... ... ... атты электродтарға қарай қозғалады, соның нәтижесінде корона тоғы аталатын ... ... ... аралық қашықтықта электро тоқ пайда болады.Усталынып жатқан бөлшектердің ... ... ... иондардың адсорбциясына байланысты электрод аралық қашықтықта сәкес электр зарядын ... ... ... да, электр өрісінің күштері арқылы электродқа қарай қозғаолады да ... ... ... бетінде қалыптасады. Бөлшектердің негізгі бөлігі тұнбалаушы электродтардың дамыған бетінде ... ... ... ал оның аз бөлігі коронациялаушы электродтардың үстіне түседі. Электродтарда түнған ... ... ... жиналуы бойынша олар қығылу немесе электродтарды жуу арқылы тазартылады. Электрофильтрлердің ... ... ... орындалуы біршама жан-жақты. Электродтарға қонған бөлшектерді тазалау әдісі бойынша ... ... ... құрғақ және ылғал болып бөлінеді. Белсенді аймақтан өтетін тазартылатын ... ... ... бағытына байланысты электрофильтрлер вертикалды және горизонталды болуы мүмкін. Құрғақ ... ... ... ең таралған түрі бұл көп қуысты горизонталды фильтрьтр.вертикалды электрофильтр ... ... ... қуысты болып келеді де аз қолданылады. Тұнбалаушы электродтардың екі типы ... ... ... пластинкатық и құбырлық. Пластинкалық электродтар горизонталды және вертикалды электрофилтрлерде ... ... ... құбырлық тек вертикалды электрофильтрлерде қолданылады. Өндірісте өрістің белсенді биіктігі 7,5 ... ... ... бірінші габариттік УГТ электрофильтрлерінің шығуы қолға алынды. ... ... ... Тік, жоғарытемпературалы, құрғақ, 425 ... ... ... С-қа дейінгі газдарды шаңнан тазартуға арналған ... ... ... сериялы электрсүзгілер (сурет 11.4.2) қара және түсті металургияда, химиялық ... ... ... механикалық цехтарда, цемент өндірістерінде қолданылады. ... ... ... УГТ электрсүзгілерінің өрістерінің ұзындығы ... ... ... м-ге тең де, үшполюсті болып шығарылады. ... ... ... Қондырғы электродтар ... ... ... шыбықты, балталы электродтарды орта жағынан сілкуі бар электродтар. ... ... ... Корондаушы ... ... ... бұл бос ілінілген 2,2 мм сыммен керілген жоғары ... ... ... балталы сілклуі бар , өтпелі изолятор ретінде кварц құбырлары ... ... ... электродтың түрі ... ... ... Электрсүзгілердің корпустары 4000 Па сейілдіруге ... ... ... шаңның 2000 кг/м3 мөлшеріне арналып жасалған. Корпус бункерлері пирамидалы ... ... ... тесікті болады. Үшполюсті тік пластиналы электрсүзгінің УГТ-1-3-80 тазарту дәрежесін ... ... ... кептіргіш барабандағы газдардан өндірістік шаңды тазарту. Бастапқы мәндер: 1. Электрофилтрге келетін газдардың ... ... ... – 15%; О2 – 7%; Н2О – 9%; N2 ... ... ... 69%. 2. Газдардың температурасы t = 400° 3. Газдың қысымы Рг = 3000 ... ... ... қысым Рокр = 92 кПа 5. Шаңның фракциялық құрамы: Бөлшектердің диаметрлері, 6. Электрофильтрлердегі газдардың ... ... ... v = 0,9 м/с 7. Коронациялаушы электродтардың радиусы r = 0,0022 ... ... ... арасындағы қашықтық d = 260 мм. 9. Орнатушы және коронациялық ... ... ... кеңістіктегі қашықтығы Н = 0,15 м. 10. Орнатылған электродтардың түсу ауданы ... ... ... = 5120 м2. 11. Кернеу U = 60 кВ. 12. Электрофилтр қимасының ауданы ... ... ... = 80 м2. 69 Электрлік параметрлердің есептеулері: Жұмыс жағдайындағы газдардың тығыздығына ... ... ... (37) түзетулерβ: ... ... ... (37) Е0 электр өрісінің критикалық кернеуі пластинкалық ... ... ... U0 критикалық кернеуі Пластинкалық электрофильтр коронасының тоғы: бұл жерде ku ≈ 2,1•10-4 ... ... ... –электродтардың өзара орналасуына тәуелді коэффиценті H/d практикалық қатынастарға қатысты ... ... ... есептеулерде келесі кернеулер қолданыла алынады. H/d… 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 γ•10-2… 8,0 6,8 4,6 3,5 2,7 2,2 1,75 1,5 1,3 1,15 H/d=0,15/0,26=0,58; γ=0,082. Коронаның шынайы тоғы: Корона аймағындағы электрлік ... ... ... кернеуі: где f = 9•106. Газдардың иленгіштігі: 70 бұл жерде μ0 0°С и 0,101 Мпа ... ... ... иленгіштік, 10-6• Н•с/м2 С – константа Қоспаның иленгіштігі қатынаспен анықталады: бұл жерде М ... ... ... молекулярлы масса М = 0,15•44+0,07•32+0,09•18+0,69•28 = 29,78 Бөлшек дрейфінің ... ... ... (қозғалыс жылдамдығы) Түрлі диаметрлі бөлшектер үшін: d2… 1 2,5 5,0 10 15 20 25 ω… 0,11 0,27 0,545 1,1 1,64 2,18 2,73 Теоретикалық есептеулерге қарағанда электрофильтрдің ... ... ... өрісінде бөлшектердің дрейфтеу жылдамдығы екі есе аз болып келеді. ... ... ... тазалану деңгейін анықтаған кезде дрейф жылдамдығын екі есе азайтамыз. Тазалауының ... ... ... жерде f – Тұнудың улесімді беті: ҚОРЫТЫНДЫ Бұл дипломдық жұмыс «Трансформатор» АҚ-ның ... ... ... жаңартылған механикалық цехын электрмен қамтамасыз етуге қажетті ... ... ... құралдар сипаттамаларын зерттеу мен есептеуге арналған. Жұмыста келесі ... ... ... нәтижелер алынды. Электрқабылдағыштар саны мен оның қуаттарына байланысты «реттелген диаграммалар» ... ... ... бойынша ұсталы-нығыздау цехінің жүктемесі есептелді: Sр=852,7 кВА. Осы есептеулер ... ... ... және де жобаға берілген мәліметтер бойынша зауыттың 0,4кВ кернеудегі ... ... ... жүктемелері есептелді: Sр=7092кВА. 10хТМЗ-1000/6 типті цехтік трансформаторлар таңдалды. ... ... ... жұмыстық қаситтерін бос жүріс және қысқа тұйықталу тәжірибелерінің мәліметті ... ... ... анықталды. Мұндай тәжірибеге өте аз энергия жұмсалады, көп жабдықтардың ... ... ... болмайды, сонымен бірге тікелей сынауға қарағанда өлшеу дәлдігі жоғарылайды. ... ... ... дипломдық жұмыста сыртқы электрмен жабдықтау схемасының ең оптималды ... ... ... қарастырылған. Яғни экономикалық және техникалық жағынан рационалды ... ... ... 110 кВ нұсқасы таңдалды. Зауыт қуаттары 63 МВА, кернеулері ... ... ... тең екі параллель жұмыс істейтін үш орамды трансформаторлары бар ... ... ... қуатты энергожүйе подстанциясынан қорек алады. Осы нұсқаға сәйкес жоғары ... ... ... қондырғылар: кіріс ажыратқыштары, секционды ажыратқыш, айырғыштар, жүктеме ажыратқыштары, тармақты ... ... ... ажыратқыштары, СҚ пен ДСП ажыратқыштары, және де олардың кабелдері ... ... ... Өлшеуіш құралдар мен тоқ және кернеу трансформаторлары таңдалды. ГПП ... ... ... мен оның изоляторлары таңдаулары жасалды. Және де аталған құралдардың ... ... ... сәйкес төменгі кернеулі қондырғылар да таңдалды. ТДН-10000-110/10 типті трансформаторының ... ... ... максималды тоқ пен асқын жүктеме қорғаныстары есептелінді. Газдық қорғаныс ... ... ... автоматика да қарастырылды. Жерлендіру арқылы өміртіршілік қауіпсіздік шаралары ... ... ... есептелінді. Жобаның арнайы бөлімі электр энергия сапасы «ЭЖЖ кернеу ... ... ... мен реттеуі» тақырыбындағы есептеулерге арналған. Нәтижесінде: максималды жүктеме сағаттарында ... ... ... трансформаторларының РПН реттеу тармақтары 0-ші сатыда тұрады, ал минималды ... ... ... сағаттарында – 4-ші сатыда (4х1,78%=7,12%). Олай болса, берілген реттеу ... ... ... жеткілікті болады. Цехтік трансформаторда реттеу тармағы максималды режим үшін ... ... ... минималды режим үшін де +2,5% сатысында қойылады және берілген ... ... ... есептелетін ЭҚ үшін оптималды болады. Өміртіршілік қауіпсіздік бөлімінде механикалық ... ... ... еңбек шарты талданды және оны жақсарту шаралары анықталды. Жарықтану ... ... ... есептеулері нәтижесінде, газоразрядты шамдардың 250Вт орнына 400Вт-қ шамдарды ... ... ... қажеттілігі дәлелденді. Өндіріс объектілерінде шуды азайтудың бір әдісі, оның ... ... ... болу көздеріндегі шуды төмендету немесе әлсіздендіру болып келеді. Құрылыс ... ... ... мен ережелері құрылыстық-акустикалық әдіспен шудан қорғауды қарастырады. Шу деңгейін ... ... ... үшін төмендегідей шаралар қарастырылған: 1. Қоршауыш конструкциялардың дыбыстық изоляциясы; есіктер, қапалап, ... ... ... периметірі бойынша қалыңдату; инженерлік конструкциялармен қоршалған кострукциялардың қиылысу орнындағы ... ... ... изоляциясы; дыбыстық изоляцияланған бақылау кабиналары мен дистанциондық басқару құрылғылары; ... ... ... кожухтар; 2. Дыбыс жұтатын конструкциялар мен экрандар; ... ... ... Дыбыс азайтқыштар. Цехтағы шу деңгейі нормадан ... ... ... яғни берілген цех шудан қорғану шараларын қолдануды қажет етпейді. ... ... ... қауіпсіздігі мәселесі де қарастырылды. Ең алыс орналасқан ЭҚ үшін ... ... ... есептелінді. Қоршаған ортаны қорғау шараларының бірі - электрлік тазалау ... ... ... үшполюсті тік пластиналы электрсүзгінің УГТ-1-3-80 тазарту дәрежесін есептелінді. ... ... ... бөлімде «Электрмен жабдықтаудың құрылысына салынатын инвестицияның экономикалық және финанстық ... ... ... жайында мәліметтер жиналып анализ жасалды. Есептеулер бойынша ішкі ... ... ... нормасы IIК=33,5%, бұл деген риск деңгейінің төмендігін көрсетеді. Қорыта ... ... ... сыртқы электрмен жабдықтау схемасын салу экономикалық тиімді жұмыс ... ... ... табылады. Бұл дипломдық жұмыста келесі ЭЕМ-ң бағдарламалары пайдаланылды: 1. Microsoft ... ... ... бағдарламасын пайдаланып келесі кестелердің мәндері есептелінді: 2.1, 2.2, 2.3, ... ... ... 2.6, 8.7, 8.8, 9.1.1, 9.1.2, 10.1, 10.2, 11.1.1.5 кестелер. 2. ... ... ... 2000 Professional бағдарламасын пайдаланып арнайы бөлім мен электрсүзгісінің есептеулеріндегі ... ... ... формулалар мәндері шығарылды. 3. AutoCAD 2006 бағдарламасын қолданып келесі ... ... ... жұмыстары жасалды: 1) Зауыттың бас планы - №1 сызба жұмысы; 2) ... ... ... электрмен жабдықтау сұлбасы - №2 сызба жұмысы; 3) КРУ-дың ... ... ... толтыру сұлбасы - №3 сызба жұмысы; 4) Цехтің бас планы ... ... ... электрмен жабдықтау сұлбасы - №5 сызба жұмысы; 5) Кернеу ауытқуын ... ... ... - №7 сызба жұмысы; 4. Corel DRAW 12 бағдарламасын қолданып ... ... ... сызба жұмыстары жасалды: 1) ГПП планы мен қимасы - ... ... ... сызба жұмысы; 2) Релелік қорғанысы мен автоматика сұлбасы - №6 ... ... ... жұмысы; Қолданылған әдебиеттер тізімі 1. Методика расчета электрических нагрузок промышленных ... ... ... с применением ЭВМ. Методическое пособие. – Алматы.:АЭИ, 1988. 2. Справочник ... ... ... проектированию электроснабжения. /Под ред. Ю.Г. Барыбина и др. – ... ... ... Энергоатомиздат, 1990. 3. Справочник по проектированию электрических сетей и оборудования. ... ... ... ред. Ю.Г. Барыбина и др. – М.: Энергоатомиздат, 1991. 4. ... ... ... по электроснабжению и электрооборудованию. /Под ред. А.А. Федорова. 1и ... ... ... том. – М.: Энергоатомиздат, 1986. 5. Неклепаев Б.Н. Электрическая ... ... ... электростанций и подстанций. Учебное пособие для ВУЗов. – ... ... ... Энергоатомиздат, 1989. 6. Князевский Б.А., Липкин Б.Ю. Электроснабжение промышленных предприятий. ... ... ... ВУЗов. – М.: Высшая школа, 1986. 7. Коновалова Л.Л., ... ... ... Л.Д. Электроснабжение промышленных предприятий и установок. – М.: Энергоатомиздат, ... ... ... Правила устройства электроустановок. – М.: Энергоатомиздат, 1986. 9. Маниловский Р.Г. ... ... ... – план. Методические материалы. – Финансы и статистика,1995. 10. Инструктивные ... ... ... Главгосэнергонадзора / Минэнерго СССР. – М.: Энергоатомиздат, 1986. 11. ... ... ... Т.М. Осветительные установки. – Л.: Энергоиздат, 1981. 12. Ермилов А.А. ... ... ... выполняются заводские подстанции. – М.: Энергоиздат, 1982. 13. Руководящие указания ... ... ... релейной защите. Выпуск 13А Релейная защита понижающих трансформаторов и ... ... ... 110 – 500 кВ: Схемы. – М.: Энергоатомиздат, 1985. 14. ... ... ... В.А. Релейная защита, автоматика и телемеханика в системах электроснабжения. ... ... ... М.: Высшая школа, 1990. 15. Самойлов С.И., Горелов В.М. Технология ... ... ... машиностроения. - М.: Высшая школа, 1990. 16. Технология ... ... ... - М.: МГТУ, 1999. 17. Белов С.В. Безопасность производственных ... ... ... Справочник. - М.: Высшая школа, 1985. 18. Охрана труда ... ... ... машиностроении./ Под ред. Русака С.Д. - М.: Высшая ... ... ... 1992. 19. Долин П.А. Основы техники безопасности в электрических установках. ... ... ... – М.: Энергоатомиздат, 1984. 20. www.siemens.kz 21. www.tavrida.ru 22. www.izva.ru 13. Безопасность ... ... ... Защита от производственного шума. Методические указания к выполнению дипломного ... ... ... Алматы, 1995г. 14. Холодильные установки. – М.: ВО Агромиздат,1991.-455с. 15. Андрющенко ... ... ... Основы термодинамики циклов тепло – энергетических установок. – М.: ... ... ... школа, 1977.-232с. 16. Кириллин В.А., Сычев В.В., Шейндлин А.Е. Техническая ... ... ... – М.: Энергия, 1974.-392с. 17. Лебедев П.Д., Щукин А.А. Теплоиспользующие ... ... ... промышленных предпритий. – М.: Энергия,-1970.-238с. 18. Харченко.Н.В. Индивидуальные солнечные установки. ... ... ... Энергоатомиздат, 1991.-208с. 19. Такибаев.Ж.С. Физические основы солнечно-водородной энергетики: Учебное ... ... ... для студентов. –Алма-Ата, Рауан, 1992.-176с. 20. Темірбаев Д.Ж. Отынды ... ... ... және мекенқорғау жылутәсілдері: Оқу құралы. - Алматы: АЭжБИ, 1998.- ... ... ... б. (5,8 б.т.). 21. Темирбаев Д.Ж. Высокоэффективные методы перевооружения ТЭУ ... ... ... Труды 2- международной НТК «Энергетика, телекоммуникации и высшее образование ... ... ... современных условиях».- Алматы: АИЭС, 2000, с. 29-31. 22. Темирбаев Д.Ж., ... ... ... К.А. К парогазовой модернизации Жезказганской ТЭЦ // ... ... ... же, с. 33. 23. Темирбаев Д.Ж., Кашабаева А.Т. К повышению ... ... ... ГТЭС // Там же, с. 34-35. 24. Темирбаев Д.Ж. Парогазовый ... ... ... высокотемпературной ГТУ (ПГТУ) // Труды 4- международной НТК «Энергетика, ... ... ... и высшее образование в современных условиях».- Алматы: АИЭС, 2004, ... ... ... 75-78. 25. Темирбаев Д.Ж., Белиловский Ю.Б., Маршак Ю.Л. Вертикальная ... ... ... топка // А.с. № 1 040 275 (СССР). Опуб. ... ... ... Бюл. № 33 (0,05 п.л.). 26. Соколов Е.Я., Бродянский В.М. ... ... ... основы трансформации тепла и процессов охлаждения: Учебное пособие для ... ... ... – 2-е изд., перераб. – М.: Энергоиздат, 1981. – ... ... ... с.